روتیتر: توده زباله‌های‌تر و خشک که با هم مخلوط شده و زیر تابش آفتاب تابستان قرار گرفته، بدترین تصویر از چرخه ناقص بازیافت زباله در شهرهای بزرگ است.
به گزارش روتیتر: ظاهرا باید بخش مهمی از زباله‌های جمع‌آوری شده در شهرهای بزرگ بازیافت شود زیرا در سال‌های اخیر کارخانه‌های متعدد تفکیک و فرآوری زباله در شهرها ساخته و افتتاح شده است. برنامه‌های آموزش تفکیک زباله از مبدأ هم دائما دنبال شده‌است، اما همچنان نسبت زباله‌هایی که در خانه یا در کارخانه‌ها واقعا جداسازی و بازیافت می‌شوند حتی کسری از زباله‌های شهری هم نیست.
بنا به تعریف، هر چیزی که فسادپذیر باشد و شیرابه و بو تولید کند جزء پسماندهای تر محسوب می‌شود و هر چیزی غیراز آن پسماندهای خشک است. این دو بخش باید در دو مسیر مجزا دورریخته و بازیافت شوند.
زباله تر به مواد آلی مانند کود گیاهی تبدیل می‌شود و زباله خشک نیز به‌صورت مواداولیه صنعتی که بازهم قابل استفاده است در می‌آید. برخی قوانین کشوری و اصول محیط‌زیستی نیز این ضرورت را یادآوری می‌کنند که جمع‌آوری و دفع صحیح پسماند یکی از امور اصلی شهر‌هاست که درصورت انجام نگرفتن در کوتاه‌مدت به آلودگی محیط‌زیست می‌انجامد.
بازیافت اندک زباله‌ها
به تقریب می‌توان گفت که شهر اصفهان با ۲میلیون نفرجمعیت ۱۰۰۰تن زباله، مشهد به‌عنوان شهری گردشگرپذیر با ۳میلیون نفر جمعیت ۲هزار تن زباله، کرج با یک میلیون و ۶۰۰هزار نفر جمعیت حدود ۱۵۰۰تن زباله، شیراز با یک میلیون و ۵۰۰هزار نفر جمعیت ۱۰۹۸تن زباله در یک شبانه روز تولید می‌کنند. به گفته مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری اصفهان، در هر شبانه روز حدود ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ تن پسماند از سطح شهر اصفهان جمع‌آوری که تنها حدود ۱۲ تا ۱۳ درصد آن در مبدأ تفکیک می‌شود.
علی دهنوی این را هم می‌گوید که شهروندان اصفهانی در تفکیک از مبدأ در کشور پیشتاز هستند، اما همچنان با استانداردهای بین‌المللی فاصله داریم.
تبریز نیز با تولید روزانه ۱۲۰۰تن زباله نسبت به دیگر شهرهای پرجمعیت کشور وضعیت مناسبی ندارد. از این مقدار ۸۰۰تن دفن و مقداری هم تبدیل به کمپوست می‌شود. جمع‌آوری و دفن همین مقدار زباله نیز برای شهرداری سالانه حدود ۲۰۰میلیارد تومان هزینه دارد.
«علیرضا اصغری» مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تبریز راهکار شهرداری را برای حل بخشی از مشکل پسماند ایجاد کارخانه زباله سوز بیان می‌کند که مراحل مناقصه و اجرای آن در حال برگزاری است. ساخت این کارخانه ۴سال طول می‌کشد و خروجی آن خاکستری است که در آسفالت‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بازیافت زباله صنعتی نیز طرح دیگری است که شهرداری تبریز دنبال می‌کند و هدف آن تولید مواداولیه مورد نیاز صنایع است. به‌عنوان مثال می‌توان از یک تن گوشی تلفن همراه مستعمل ۱۵۰تا ۳۰۰گرم طلا به دست‌آورد که به نسبت وزن آن بیشتر از طلای موجود در خاک معدن طلاست.
اما در شرایط فعلی که مشکلات مالی مانع اجرای هرطرح جدید می‌شود چطور می‌توان به آینده کارخانه‌های زباله سوز یا بازیافت صنعتی در شهرهای بزرگ امیدوار بود؟
در مناطق مرطوب مشکل بازیافت زباله تر بیشتر به چشم می‌خورد زیرا زباله‌ها در این نواحی به سرعت تبدیل به معضل محیط‌زیستی می‌شوند. به گفته «علی امانی» شهردار رودسر جانمایی کارخانه بازیافت زباله این شهر مناسب نیست و در میان زمین‌های کشاورزی قرار دارد. از طرف دیگر زمینی برای دفن زباله‌های برگشتی مشخص نشده و به همین دلیل از مدتی پیش بیش از ۵هزار تُن زباله برگشتی در فضای کارخانه کمپوست دپو شده است. این توده زباله که شیرابه آن به اطراف جاری شده موجب اعتراض اهالی نیز شده است.
۷۰درصد بازیافت
در این میان وضعیت پسماند در پایتخت متفاوت است زیرا به گفته مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند پایتخت، تهران از معدود شهر‌هایی است که توانسته میزان بازیافت زباله را از ۵۰درصد بیشتر کند. «رضا عبدلی» می‌گوید: تهرانی‌ها در روز چیزی بیش از ٩ هزار تن زباله تولید می‌کنند که برای بازیافت به مجموعه آرادکوه منتقل می‌شود. از این بین حدود ٢٠٠ تن زباله به نیروگاه تولید برق فرستاده و در حدود ۳هزار تن هم دفن می‌شود. بقیه این زباله‌ها یعنی نزدیک به ۷۰درصد زباله تولیدی در پایتخت بازیافت می‌شود اما این کار کم هزینه نیست. در تهران روزانه یک میلیارد و ۵۰۰میلیون تومان برای جمع‌آوری و تمیز کردن و رفت و روب شهر هزینه می‌شود که در سال به ۵٠٠میلیارد تومان می‌رسد. نزدیک به ١٨ هزار نفر نیز به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در ارتباط با جمع‌آوری و بازیافت زباله‌ها مشغول کار هستند.
۶۳مصوبه برای هیچ
۱۷دستورالعمل، ۳ اساسنامه، ۴۰مصوبه و ۳قانون بالادستی. جالب است بدانید همه این موارد (در مجموع ۶۳مصوبه) در سطوح مختلف ملی و محلی برای پسماند و بازیافت شکل گرفته است، اما نه روستاها و شهرهای کشور که در کلانشهرها نیز مدیریت پسماند معنایی جز سوزاندن و دفن ندارد تا تبعات جدی عرصه بازیافت هر روز و هر شب، مخاطره‌ای جدی برای محیط‌زیست کشور باشد. در جدول ذیل به مهم‌ترین مصوبات در عرصه پسماند و مدیریت آن تا بازیافت اشاره می‌شود.
