رخنه «رکود» در تاروپود فرش همدان/بازارهای جهانی از دست رفته است
روتیتر: درحالی فرش همدان شهرتی جهانی دارد و ۹۰ درصد فرش‌های بافت این استان تجاری هستند که این روزها وضعیت صادرات فرش دستباف همدان در پس تحریم های ناعادلانه خوب نیست و بازارها از بین رفته است.
به گزارش روتیتر : از گذشته تا امروز خانه‌های ایرانی حتی محقرترین آنها مفروش به فرش دستباف بوده و فرش از زینت‌های خانه محسوب می شده تا جایی که همین موضوع فرش دستباف را جز میراث لاینفک ملی ایران قرار داده است.
اگر پازبرلک را به عنوان قدیمی ترین فرش ایرانی بدانیم قدمت قالیبافی در ایران به ۵۰۰ سال قبل از میلاد یعنی بیش از ۲ هزار سال قبل بازمی گردد که بررسی وضعیت استان همدان در قالیبافی نیز نشان می‌دهد که همدان، پایتخت تاریخ و تمدن ایران از دیرباز یکی از قطب‌های بافت فرش‌های باکیفیت بوده و به مرور زمان مورد توجه تجار و علاقمندان در خارج از کشور قرار گرفته و از همان روزها فرش دستباف همدان شهرت خاصی پیدا کرده است.
یکی از واقعیت‌هایی که خصوصیات بارز فرش همدان را گوشزد می‌کند بازار فرش این شهر است به گونه‌ای که وجود کاروانسراها و کارگاه‌های قالیبافی در این شهر حکایت از رونق این حرفه از گذشته داشته و این روزها نیز هنوز بازار فرش همدان حفظ شده هر چند کار و کاسبی مانند قبل نیست.
فرش‌های ثبت‌شده استان همدان شامل فرش «کسب و ننج» و «ازندریان» متعلق به منطقه جوزان ملایر، فرش «شاخ گاوی» متعلق به مهربان کبودرآهنگ و فرش «کله گلی» و «سالاری» مربوط به منطقه نهاوند است که هنوز هم بافندگان خاص خود را دارد بررسی‌ها نشان می‌دهد فرش‌های ثبت‌شده استان همدان شامل فرش «کسب و ننج» و «ازندریان» متعلق به منطقه جوزان ملایر، فرش «شاخ گاوی» متعلق به مهربان کبودرآهنگ و فرش «کله گلی» و «سالاری» مربوط به منطقه نهاوند است که هنوز هم بافندگان خاص خود را دارد.
کمی که به عقب می‌رویم با تشدید تحریم‌ها از سال ۹۷ که شکل تازه‌ای به خود گرفت اغلب کالاهای صادراتی کشور به خصوص فرش دستبافت همدان در لیست سیاه صادراتی قرار گرفت و از همان سال‌ها با کاهش آمار صادرات فرش دستبافت همدان روبه‌رو بودیم.
همین موضوع سبب شد که این روزها وضعیت فرش دستبافت همدان شرایط خوبی نداشته باشد و اگر به موقع چاره‌ای برای حل مشکلات آن نیندیشیم خسارت‌های جبران ناپذیری متحمل خواهیم شد.
مردم قدرت خرید ندارند؛ این جمله را یکی از حجره داران در سرای گلشن در گفتگو با خبرنگار مهر گفت و ادامه داد: مردم از شیوع ویروس کرونا در ترس و وحشت زندگی می‌کنند و دیگر خبری از حضور مردم برای خرید در این بازار نیست؛ قبلاً حتی مردم برای دیدن فرش‌ها نیز به این سرا می‌آمدند که با شیوع ویروس کرونا خبری از آنها نیست.
موسوی افزود: ۱۵ سالی می‌شود که شغل پدرم را ادامه می‌دهم اما امسال اکثر فرش فروشی‌ها در همدان دچار مشکل شده‌اند که در این زمینه دولت باید بسته‌های حمایت در نظر بگیرد.
وی گفت: با اینکه قیمت فرش نسبت به سایر اجناس، چندان افزایش قیمت نیافته است اما با این وجود مردم، قدرت خرید فرش دستباف را ندارند.
کارشناسان فرش معتقدند اگر فرش را اگر از نگاه اقتصادی بررسی کنیم به ایجاد اشتغال و درآمد کمک قابل توجهی خواهد داشت و در روزگاری که بیکاری و اشتغال به مسئله اول و مهم کشور تبدیل شده هنر صنعت فرش می‌تواند نقش مهمی در ایجاد اشتغال پایدار ایفا کند.
رئیس اداره فرش استان همدان در خصوص وضعیت فرش همدان در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه سال گذشته، بیش از ۶۰۰ نفر در استان همدان تحت پوشش آموزش‌های قالی بافی قرار گرفته‌اند، گفت: با برنامه ریزی های صورت گرفته شیوه‌های مختلفی را برای حمایت از افراد فعال در این عرصه به کار می‌گیریم.
۵۰ هزار بافنده به صورت شناسنامه دار در استان همدان مشغول فعالیت هستند
محمود خزندی با اشاره به اینکه در حال حاضر ۵۰ هزار بافنده به صورت شناسنامه دار در استان همدان مشغول فعالیت هستند، گفت: هر بافنده عضو تشکل‌های صنفی است و در سال گذشته بیش از ۵۰ هزار متر مربع فرش دستبافت توسط بافنده‌های همدانی تولید شده است.
وی عنوان کرد: استان همدان ظرفیت‌های بالایی در تولید فرش دستبافت دارد که باید مورد شناسایی قرار گیرد کمااینکه توجه به این بخش باعث ایجاد اشتغال و درآمد شده است.
کیفیت نخ‌ها نسبت به قبل کاهش یافته و این موضوع می‌تواند در آینده تأثیر خوبی بر روی صادرات این کالا نداشته باشد رئیس اداره فرش استان همدان با اشاره به تحریم‌های حاکم بر کشور گفت: خوشبختانه با مشکل کمبود مواد اولیه برای بافندگی مواجه نیستم اما کیفیت نخ‌ها نسبت به قبل کاهش یافته و این موضوع می‌تواند در آینده تأثیر خوبی بر روی صادرات این کالا نداشته باشد.
وی با بیان اینکه بیشتر بافت‌های فرش دستبافت استان همدان به صورت دو در سه، دو زرع و یک زرع و نیم است، گفت: شیوه‌های نقش پردازی، استفاده از رنگ‌های گرم مانند قرمز و لاکی، بافت فرش با پرزهای بلند، تنوع در تولیدات، کیفیت، دوام و عمر بالا، استفاده از شیرازه و متصل در حین بافت، داشتن گره متقارن و برخی مواقع فارسی در برخی مناطق و ضخامت و سنگینی مهمترین مزیت فرش دستباف همدان است.
خزندی با اشاره به اینکه دوره‌های آموزش بافندگی تأثیر مستقیم با میزان فروش فرش دارد، گفت: بافندگانی که در دوره‌های بافندگی شرکت کرده‌اند تمامی نکات مهم بافندگی را رعایت می‌کنند و این امر باعث استقبال بیشتر قالی این افراد در بازار می‌شود.
رئیس اداره فرش استان همدان با بیان اینکه قیمت بالای فرش دستباف باعث کاهش قدرت خرید مردم شده است، عنوان کرد: تاکنون مذاکرات بسیاری با بانک‌ها در جهت رفع این مشکل انجام شده و به زودی تسهیلات به خریداران فرش دستباف داده می‌شود که امیدواریم با پرداخت تسهیلات این مشکل حل شود.
۹۰ درصد فرش‌های بافت استان همدان تجاری هستند متأسفانه این روزهای وضعیت صادرات فرش دستباف همدان خوب نیست رئیس اتحادیه فرش فروشان همدان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: با توجه به اینکه ۹۰ درصد فرش‌های بافت استان همدان تجاری هستند متأسفانه این روزهای وضعیت صادرات فرش دستباف همدان خوب نیست.
محسن قشمی با اشاره به اینکه فرش همدان شهرت جهانی دارد و هر صادر کننده فرش برای اینکه جنسش جور باشد، باید از فرش همدان داشته باشد، افزود: همدان استانی است با ۲۰ منطقه که هر یک از این مناطق، فرش مخصوص به خود را دارد و جزو فرش‌های صادراتی هستند.
وی تاکید کرد: یکی از بزرگترین مشکلات پیش روی صنعت فرش نبود بازار تعریف شده است چون بعد از تحریم‌های ظالمانه، بازارهای هدف را از دست دادیم و حال برای به دست آوردن مجدد این بازار نیازمند سیاست گزاری و توجه بیشتر به این حوزه هستیم.
قشمی افزود: تحریم منجر به رها شدن و سرگردانی صنعت فرش شد و تداوم این رویه موجب جایگزین شدن کشورهای رقیب و به دست گرفتن بازارهای جهانی شد.
فرش در بحث کرونا جزو مشاغل سخت در نظر گرفته نشده است
رئیس اتحادیه فرش فروشان استان همدان با بیان اینکه در حوزه فرش مشکلات
زیادی داریم، گفت: متأسفانه فرش در بحث کرونا جزو مشاغل سخت در نظر گرفته
نشده است و فروشنده و تولید کننده بسیار متضرر شده‌اند.
وی با
اشاره به اینکه فرش می‌تواند در تقویت اقتصاد کشورمان به شدت مؤثر باشد،
گفت: متأسفانه میزان اثربخشی فرش در اقتصاد کم است زیرا که به صادراتی بودن
فرش توجه چندانی نشده است.
رئیس انجمن فرش اتاق استان همدان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: هم اکنون در استان همدان ۵۰ هزار بافنده فرش فعالیت دارند و بیشترین تولید فرش در استان همدان مربوط به روستاهاست و ۷۰ تا ۸۰ درصد فرش‌های موجود در بازار فرش این استان به دست روستاییان بافته می‌شود.
علی پناهی تعطیلی تعاونی فرش استان همدان را عامل اصلی به وجود آمدن مشکلات فرش همدان عنوان کرد، افزود: نبودن مواد اولیه با کیفیت، کم بودن اجرت دستمزد بافندگان، بیمه نبودن قالیبافان، نبودن قالی باف ماهر و مهمترین آن نداشتن نقشه کش ماهر از جمله مشکلات صنعت فرش استان است
وی با اشاره به اینکه فرش همدان تولید ندارد و در بازار به سختی فرش همدان یافته می‌شود، گفت: اکنون تولید فرش دستباف و بازار آن در همدان رونق پیشین خود را ندارد و روز به روز هم کمتر می‌شود هرچند پیش تر صنعت فرش دستباف در همدان رونق داشت اما فرش ماشینی جایگزین فرش دستباف شده است.
با این تفاسیر آنچه مسلم است همدان این گنجینه دار صنعت فرش دستباف کشور برای اینکه جایگاه اصلی خود را باز یابد نیازمند حمایت جدی دولت و دست اندرکاران این صنعت و هنر ماندگار است لذا ایجاب می‌کند نه تنها مسئولان، که خود بافندگان نیز در تحقق این هدف گام بردارند و نگذارند این هنر و صنعت به فراموشی سپرده شود.
