«بحران کم آبی» ساختار و طراحی فضای سبز کرج را دستخوش تغییر خواهد کرد

روتیتر:مدیرعامل سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری کرج اظهار داشت: بحران کم آبی ساختار و طراحی فضای سبز در کلانشهر کرج را دستخوش تغییراتی خواهد کرد و بر اساس طرح جامع فضای سبز به دنبال کاهش وابستگی به منابع آب شرب و جایگزینی گونه های گیاهی مناسب با شرایط جدید آب و هوایی هستیم.

به گزارش پایگاه خبری وتحلیلی روتیتر، عباس زارع رمز ثبات مدیریت در این سازمان را افزون بر امکانات و حمایت های مادی، استفاده از ابزار علمی و دانش بنیان دانست و با تاکید بر اینکه دانشِ مدیریت حوزه های فنی و تخصصی را ارتقاء می بخشد، گفت: شاید بخشی از اصول مدیریت ارثی و نهفته در ضمیر شخصیت باشد اما اساس و چارچوب مدیریت را دانش و تجربه تشکیل می دهند و مدیران هوشمند باید هر لحظه به دنبال بروز کردن اطلاعات و دانسته های خود با نتایج آخرین تحقیقات و یافته های علمی و دانشگاهی باشند.

این مسئول شهری با تاکید بر اینکه سازمانِ پارکها به دنبال توسعه فضای سبز شهری مبتنی بر رویکرد حرفه ای و علوم دانش بنیان است، بیان کرد: مجموعه سازمان با حرکت در مسیر اندیشه محوری و بهره مندی از خرد جمعی، در مقام پیاده سازی تاکتیک ها و استراتژی های مدرن علمی برآمده است و هر جا که به مباحث و ابهامات جدیدی در حوزه های کاری برخورد کرده ایم، با پرهیز از روزمرگی و بی تفاوتی، حل مساله از گذر کاوش و جستجوگری را سرلوحه خویش قرار داده ایم.

زارع ادامه داد: در حالی که فضای سبز در کشورهای پیشرفته جهان از منظر اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و محیط زیستی مورد مطالعه قرار گرفته و چیدمان و طراحی ساختار فضای سبز بر مبنای مولفه های خاص همان منطقه انجام می شود اما در کشورهای رو به توسعه جهان همچون ایران به دلیل فقدان زیر ساخت های شهری و نبود عناصر زیباسازی، چمن کاری و گلکاری بیشتر ابزار و عناصری برای زیبایی شهرها محسوب می شوند و همین عامل، مانع از توسعه سرانه های فضای سبز منطبق با واقعیت ها شده است.

مدیرعامل سازمان پارکهای کرج، حیات انسان و طبیعت را گره خورده به آب، این کیمیای حیات بخش دانست و گفت: اجرای بخشی از برنامه های سازمان ارتباطی با مباحث مالی و فنی پیدا نمی کند و وابسته به شرایط آب و هوایی است؛ چرا که با به صدا درآمدن زنگ خطر بحران کم آبی، انجام طرح های چمن کاری و گلکاری با محدودیت هایی مواجه می شود.

توسعه فضای سبز تکلیفی بر دوش همگان است

به گفته وی، توسعه فضای سبز و داشتن شهری زیبا و سالم تکلیفی بر دوش همگان است و سازمان مردم نهاد می توانند نقش مهمی در ایستادگی مقابل آلاینده های محیط زیستی، کاهش ترافیک و آلودگی هوا، نابودی درختان و تغییر کاربری باغات و توسعه درختکاری در باغچه منازل ایفا نمایند و یاریگر مدیریت شهری در مسیر سختی که در پیش رو دارد، باشند.

این کارشناس خبره شهرداری کرج اضافه کرد: بهبود وضعیت فضای سبز به لحاظ کمی و محتوایی و نزدیک شدن به سرانه های استاندارد رویکرد اصلی سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری کرج طی برنامه های کوتاه، میان و بلند مدت است که با محور قرار دادن حرفه ای گری، بهره مندی از تجارب موفق سازمان پارکهای کلانشهرهای کشور و پرهیز از سیاسی کاری و دخیل نکردن احساسات و علایق شخصی در تصمیم گیریهای مدیریتی دنبال می شود و پیشرفت هایی حاصل شده اما رضایت بخش نیست.

عضو کمیته زیباسازی شهرداری کرج با تاکید بر اینکه بر خلاف برخی تصورات موجود هدف از گسترش و توسعه فضای سبز صرفا زیباسازی شهری نیست، گفت: کارشناسان پس از بحث و تبادل نظر به این جمع بندی رسیده اند که گسترش فضای سبز پارکی و جنگلی نسخه ای شفابخش برای کاهش مشکلات ترافیکی، آلودگی هوا، آلودگی صوتی و بحران کم آبی است که شاید مهمترین کارد فضای سبز آرامش روانی و تلطیف روحی شهروندان باشد اما نباید از کنار اهمیت اکولوژیکی اش به سادگی گذشت.

انجام مطالعات طرح بازنگری گیاه شناختی فضای سبز شهر کرج

دبیر کمیته تخصصی فضای سبز کلانشهرهای کشور از انجام مطالعات طرح بازنگری گیاه شناختی فضای سبز شهر کرج به عنوان ضرورتی انکار ناپذیر یاد و خاطر نشان کرد: فضای سبز شهری بخشی از فضای بازشهری است که عرصه‌های طبیعی یا مصنوعی آن زیر پوشش گیاهان می‌باشد. به طور کلی فضای سبز بر خلاف فضایی که اغلب در ذهن تداعی می‌کند، تنها محلی دارای گیاه نیست بلکه نماد و سمبل تفکرات فرهنگی و اجتماعی یک جامعه است و مکان ظهور آن تنها در پارکها نیست، بلکه باغها، باغچه‌ها، نوار سبز حاشیه شهرها، خیابانها و حتی گورستانها را نیز شامل می‌گردد. فضای سبز شهری به ویژه در شهرهای بزرگ و صنعتی دارای عملکردهای مختلفی می‌باشد. از یک سو شرایط مناسبی برای گذراندن اوقات فراغت شهروندان را فراهم می‌سازد و از سوی دیگر در بهبود شرایط زیستی از جمله کاهش آلودگی هوا و آلودگی صوتی نقش دارد.

زارع اذعان داشت: در سالهای اخیر آنچه در بخش مدیریت فضای سبز شهرمان بیشتر جلب توجه می‌نماید ایجاد فضای سبز جدید و توسعه آن بوده است و این در حالی است که حفظ و نگهداری فضاها و گونه‌های گیاهی (با حفظ تنوع آن) که در واقع پتانسیل فضای سبز شهری را تشکیل می‌دهد، مهم تر از مقوله توسعه می‌باشد. از این رو اندیشیدن برای ایجاد محیط زندگی بهتر، مناسب تر و متناسب با شان انسانی شهروندان، هدف و رسالت متولیان فضای سبز شهری است.

به گفته عضو هیئت مدیره سازمان خدمات موتوری، کلانشهر کرج از دیرباز تاکنون به شهر «چنارستان» شهرت داشته و بافت غالب فضای سبز در شهرمان این درخت است.

تشریح راهکارهای گذر از بحران کم آبی

بر اساس اظهارات وی، سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری کرج در بحث آبیاری عرصه های فضای سبز، پارکها و کمربندهای سبز با مد نظر قرار دادن بحران کم آبی به دنبال تلفیق منابع آبی با یکدیگر است که از چند طریق دنبال می شود؛ ۱- انتخاب گونه های گیاهی که با شرایط اقلیمی و آب و هوایی کرج سازگاری بیشتری داشته باشند و نیازشان به آب دهی کمتر باشد. ۲- استفاده از شبکه های کارشناسی توزیع آب و سیستم های علمی آبیاری که در استفاده بهینه از منابع آبی تاثیر بسزایی دارد. ۳- بهبود وضعیت حاضلخیزی خاک جهت افزایش میزان جذب رطوبت و حفظ آن.

مهندس زارع اظهار کرد: برای مثال در بحث جنگلکاری حاشیه شهر به دنبال استفاده از گونه های گیاهی و درختچه هایی هستیم که می توان آنها را چند سال به حال خود رها و آبیاری نکرد؛ گرچه یک موضوع مهم را باید در بحث توسعه فضای سبز شهری مد نظر قرار داد و آن ذائقه و علاقه مردم نسبت به سبزینگی شهر است که این مهم سازمان پارکها را از شتابزدگی جهت جایگزینی گونه های گیاهی باز می دارد. قطعا نمی توان یک شبه گلکاری و چمن کاری های موسوم که اتفاقا نیاز به آبیاری بالایی دارند را جمع کرد و احتمالا شهروندان در برابر چنین تصمیماتی ایستادگی می کنند.

آبیاری فضای سبز از محل منابع آب بازیافت شده

مدیرعامل سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری کرج، راهکار اجرایی تامین آب مورد نیاز فضای سبز شهری را از محل منابع آب بازیافت شده شهری می داند و به پیام آشنا می گوید: مشکل تامین آب فضای سبز شهری موضوعی نیست که ما اکنون با آن مواجه شده باشیم بلکه این مشکل از بیش از ۱۰۰ سال پیش در دنیا مطرح بوده و بهترین راهکار آن را از بازیافت آب خام حاصله از فاضلاب شهری به دست آورده اند.

وی ادامه داد: آب به هیچ وجه کالای یک بار مصرف نیست در نتیجه بر اساس قانون، سازمان های متولی آب در کشور موظف به احداث تاسیسات بازیافت فاضلاب شهری هستند و باید بخشی از آن را باید برای توسعه فضای سبز شهرها کارسازی کنند.

زارع بیان کرد: کلان شهرهایی مثل کرج و تهران باید چرخه بازیافت فاضلاب شهری را فرآیندسازی کنند و مانع از خروج آب از چرخه تولید و مصرف شوند. بر این اساس پیشنهادی که از سال ها پیش برای استفاده از آب خام فاضلاب های شهری برای گسترش فضای سبز شهرها ارائه شده، اکنون زمان اجرایی شدن آن است. اگرچه به صورت محدود دربرخی از شهرها اجرا شده است اما نیاز مبرم فعلی محیط های شهری ایجاب می کند که با گسترش فضای سبز در شهرها از آلودگی هوا و آلودگی صوتی کاسته شود و فضای مطلوب روانی و آرامش روحی شهروندان با فضای سبز شهری تامین شود.

وی تاکید کرد: اصل استفاده از آب خام فاضلاب شهری استفاده توام از «گونه های کم آب طلب» است لذا گام بعدی در تامین فضای سبز شهری جانمایی گونه های کم آب طلب در فضای سبز شهری است.

ضعف زیر ساخت های زیباسازی در کرج

وی، همچنین ضعف زیر ساخت های زیباسازی در کرج و سایر شهرهای کشور را عامل اصلی در تاخیر جایگزینی گونه های مناسب و مقاوم با گونه های کنونی معرفی کرد و اظهار داشت: از آنجا که چمن کاری و گلکاری های کنونی بخشی از زشتی های شهر را می پوشاند و بهترین و آسان ترین راهکار برای ایجاد زیبایی و نشاط در چهره شهرها می باشد فلذا روند جایگزینی سختی ها و پیچیدگی های خاص خود را دارد.

این مسئول شهری از مطالعه و تدوین طرح بازنگری گیاه شناختی فضای سبز شهرکرج در این سازمان خبر داد و بیان کرد: ۸۵ درصد از منابع آبی مورد نیاز جهت آبیاری حدود ۲۰۰۰ هکتار عرصه های زیر کشت چمن، گلکاری، فضای سبز، پارک جنگلی، جنگلکاری، باغات و… از محل منابع آبِ خام تهیه می شود که انتقال آن به وسلیه شبکه لوله کشی یا حمل با تانکر آب صورت می گیرد. در نتیجه ۱۵ درصد الباقی از محل آب شیرین مصرفی تامین می گردد که باید به حداقل ممکن برسد.

زارع افزود: برای مثال، سال گذشته قسمت قابل توجهی از منطقه ۷ اعم از بلوار موذن، بلوار جمهوری و پارک های همجوار بلوار باغستان که آب مورد نیاز جهت آبیاری عرصه های فضای سبز آنها توسط آب شرب تامین می شد، با اجرای شبکه آبرسانی زیر پوشش آب خام قرار گرفت و موفق به حذف ۵۰ انشعاب آب شرب شدیم.

کاهش وابستگی به منابع آب شرب

به گفته وی، برغم هزینه بر بودن پروژه آبیاری فضای سبز با استفاده از منابع آب خام اما سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری کرج تلاش می کند در یک برنامه زمانی پنج ساله وابستگی آبیاری فضای سبز شهر از محل منابع آب شرب را از ۱۵ درصد کنونی به کمتر از ۵ درصد برساند.

مدیرعامل سازمان پارکها در بخش دیگری از سخنانش از مناطق ۱، ۸ و ۱۱ به عنوان مناطق برخوردار و از مناطق ۳، ۶ و ۱۲ شهرداری کرج به عنوان مناطق محروم و کم برخوردار به لحاظ سرانه فضای سبز یاد کرد و گفت: همچنین سازمان پارکها متراژی زمین از اراضی آزادسازی شده طرح ساماندهی تپه مرادآب را جهت احداث شهر دانایی با مبنای فناوری و اکولوژیکی تحویل گرفته است که با توجه به کلان و هزینه بر بودن پروژه، یک طی پروسه زمانی چند ساله به ثمر می نشیند.

مجوز قطع درختان تنها بر اساس قانون صادر می شود

مهندس زارع با اذعان بر اینکه مجوز قطع درختان تنها در شرایط خاص و بر اساس قوانین و مقررات مربوطه صادر می شود، بیان کرد: در بطن شهر بنابر ضرورت هایی و بر اساس قانون حفظ و گسترش فضای سبز درختانی که در مسیر عرض های بزرگ شهری و بالاخص معابر شهری قرار می گیرند یا بر اساس ضوابط طرح تفصیلی در محل های احداث بنا قرار می گیرند، مجوز قطع شان صادر می شود و البته از افراد تعهد گرفته می شود که در فضاهای خالی شان درخت و عرصه فضای سبز کاشته شود.

این مسئول در خصوص قطع درختان در باغ سیب مهرشهر کرج توضیح داد: از آنجا که پیمانکار نگهداری درختان باغ سیب مهرشهر زیر نظر سازمان پارکها فعالیت نمی کند و آنجا متعلق به بنیاد شهید است، عملا امکان دخل و تصرف خاصی وجود ندارد اما زمانی که قطع درختان بر ما مسجل شد، از طریق دادستانی اعلام شکایت کردیم و با حمایت رسانه ها، اقدامات خوبی نیز انجام شد.

زارع با تصریح بر اینکه پارکهای احداثی در کرج تا رسیدن به استانداردها فاصله زیادی در پیش دارد، خاطر نشان کرد: پارکها در کرج در چند مقیاس محله ای، ناحیه ای، منطقه ای و شهری احداث می شوند و از آنجا که برخی پارکها به لحاظ ایجاد زیبایی و تقویت سبزینگی شهر احداث می گردند، تا رسیدن به استانداردها و شرایط ایده آل راه زیادی پیش رو داریم.

افزایش تعداد پارک های کرج از ۸۰ به ۲۵۰ پارک

به گفته وی، افزایش تعداد پارک های کرج از ۸۰ به ۲۵۰ پارک، افزایش ۷۰ هکتار جنگلکاری به بیش از یکهزار و دویست هکتار، کاهش وابستگی به منابع آب شرب از ۵۰ درصد به ۱۵ درصد، تدوین طرح جامع فضای سبز شهر کرج، برنامه ریزی جهت احداث نخستین شهر دانش کشور در اراضی آزادسازی شده طرح ساماندهی، جلوگیری از تخریب گسترده باغات و فضای سبز، رویکرد حرفه ای گری و دانش بینان در توسعه فضای سبز، اعمال سیاست های تشویقی و تنبهی در خصوص توسعه فضای سبز و… از جمله برنامه های سازمان پارکها جهت افزایش توسعه سرانه های فضای سبز است.