توجه به ارتقای کیفی، ساماندهی و ماموریت گرا کردن دانشگاه ها
روتیتر: توجـه بـه ارتقـا کیفـی، سـاماندهی و ماموریت‌گـرا کـردن دانشـگاه‌ها براسـاس آمایـش آمـوزش عالـی را می توان مهمتریـن جهت گیری‌هـای بخـش آمـوزش عالـی همزمـان بـا اسـتقرار دولـت دوازدهـم برشمرد که به تایید رییس جمهوری اقدامـات لازم بمنظـور تحقـق آنهـا آغـاز شـده اسـت.
در کتابی که شورای اطلاع رسانی دولت روز چهارشنبه در همین زمینه منتشر کرده، اجـرای فعالیت‌هـای مرتبـط بـا مدیریـت سـبز در دانشـگاه‌های وزارت علـوم، تحقیقـات و فنـاوری، دسـتیابی هشت دانشـگاه وابسـته بـه وزارت علـوم، تحقیقـات و فنـاوری بـه ۲۰۰ دانشـگاه برتـر در رتبه بنـدی آسـیایی تایمـز و ۶ دانشـگاه در زمـره ۵۰۰ دانشـگاه برتـر و تقویــت اعتبــار طرح‌هــای تعمیــر، تجهیــز و محوطه‌ســازی به‌منظــور ارتقــای شــاخص‌های کیفیــت آمــوزش در دانشــگاه‌ها و مؤسســات آمــوزش عالــی شــامل نگهداشــت و بهبــود امکانــات کالبــدی موجــود و خریــد تجهیــزات آموزشــی و کمــک آموزشــی به ویــژه در ۱۵ دانشــگاه برتــر از جمله مواردی است که در حوزه آموزش عالی روی داده است.
راه‌اندازی طرح ارتقای کیفیت دانشگاه‌ها، برنامه‌ریزی برای آموزش حقوق شهروندی دردانشگاه‌ها و تشکیل شبکه ملی جامعه و دانشگاه برای تقویت ارتباط دانشگاه‌ها و نخبگان استان‌ها از جمله اقدامات دیگر دولت است.
** گزارش پیشبرد تفاهم نامه ها طی ۱۰۰ روز اول دولت دوازدهم
* تفاهمنامه با دانشگاه آزاد اسلامی
پیگیری طرح های مرتبط در دفتر برق و الکترونیک در خصوص طرح الکتروموتور پربازده که در نهایت مقرر گردید: دانشگاه آزاد پیشنهادات همکاری خود را بصورت مکتوب به هر شرکت های جمکو و الکتروژن اعلام کند و طی جلساتی که با شرکت ها برگزار خواهد نمود، مشخص شود همکاری در کدام بخش می‌تواند صورت پذیرد.
* تفاهمنامه با دانشگاه تربیت مدرس
نهایی کردن متن توافقنامه و انعقاد تفاهمنامه بین معاونت آموزش، پژوهش و فناوری و ریاست دانشگاه.
برنامه ریزی و برگزاری جلسه مشترک با دانشگاه تربیت مدرس درخصوص اجرایی کردن تفاهم نامه همکاری.
* تفاهمنامه با وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
برگزاری یک نشست با وزارت علوم، تحقیقات و فناوری درخصوص طرح پسا دکترا صنعتی و فرصت مطالعاتی
* تفاهمنامه با جهاد دانشگاهی
نهایی کردن متن توافق نامه و انعقاد تفاهمنامه بین معاونت آموزش، پژوهش و فناوری و جهاد دانشگاهی با حضور کلیه اعضای کارگروه پژوهش و نمایندگان معاونت های تخصصی و سازمان های تحت پوشش امضاء و مبادله تفاهم نامه در شهریور ماه سال جاری
* تفاهمننامه با دانشگاه پیام نور
درخواست از دانشگاه پیام نور درخصوص معرفی نخبگان بخش صنعت، معدن و تجارت به عنوان اساتید مهمان برای برگزاری کلاس های آموزشی
** تبیین وضعیت موجود بخش آموزش عالی در ابتدای شروع به کار دولت دوازدهم بر پایه شاخص ها و نماگرهای آماری
توجـه بـه ارتقـا کیفـی، سـاماندهی و ماموریت‌گـرا کـردن دانشـگاه‌ها براسـاس آمایـش آمـوزش عالـی مهمتریـن جهت گیری‌هـای بخـش آمـوزش عالـی همزمـان بـا اسـتقرار دولـت دوازدهـم اسـت کـه اقدامـات الزم بـه منظـور تحقـق آنهـا آغـاز شـده اسـت.
نگاهـی بـه وضعیـت متغیرهـا و شـاخص‌های کمـی بخـش آمـوزش عالـی در ابتـدای دولـت دوازدهـم نشـان می‌دهـد شـاخص نسـبت دانشـجو بـه جمعیـت ۲۴ -۱۸ سـال کـه نمایانگـر میـزان دسترسـی بـه آمـوزش عالـی اسـت در حـد ۶٫۴۷ درصـد بـوده اسـت.
در سـال مذکـور سـهم دانشـجویان شـاغل بـه تحصیـل در بخـش دولتـی و غیـردولتـی از کل دانشـجویان بـه ترتیـب ۵۴ درصد و ۴۶ درصـد بـوده است.
از نظـر سـاختار دانشجویان بر حسـب سطوح تحصیلـی ۱۸٫۳ درصد دانشجویان در مقطـع کاردانـی، ۵۷٫۴ درصد در مقطـع کارشناسـی و ۲۴٫۳ درصدمقاطـع تحصیـات تکمیلـی کارشناسـی ارشـد، دکتـرای حرفـه‌ای و دکتـرای تخصصـی شـاغل بـه تحصیـل بوده‌انـد.
در ایــن ســال تعــداد کل اعضــای هیــات علمــی تمــام وقــت بخــش آمــوزش عالــی ۸۰ هزار و ۲۴۳ نفــر بــوده اســت.
۵۶ درصــد اعضــای هیــات علمــی در دانشــگاه‌ها و موسســات آمــوزش عالــی دولتــی و ۴۴ درصــد دردانشــگاه‌ها و موسســات آمــوزش عالــی غیــردولتــی، آمــوزش دانشــجویان را بــه عهــده داشــته‌اند.
در ایــن ســال بیشــترین اعضــای هیــات علمــی تمــام وقـت در بخـش دولتـی آمـوزش عالـی بـه وزارت علـوم، تحقیقـات وفنـاوری بـا ۲۹ هزار و ۲۹۶ نفـر و در بخـش غیـر دولتـی بـه دانشـگاه آزاد اسـامی ۳۲ هزار و ۲۱۱ نفـراختصـاص دارد.
هیـات علمـی تمـام وقـت در وزارت علـوم، تحقیقـات وفنـاوری در حـد ۹۰ درصـد و در وزارت بهداشـت،درمـان وآمـوزش پزشـکی۸۲ درصـد اسـت.
شـاخص نسـبت دانشـجو بـه اعضـای هیـات علمـی تمـام وقت در دانشـگاه‌ها و موسسـات آموزش عالی وابسـته بـه وزارت علوم، تحقیقـات وفنـاوری در حـد ۲۶ نفـر دانشـجو در مقابـل هـر عضـو هیـات علمی تمـام وقت و در دانشـگاه‌ها و موسسـات آمـوزش عالـی وابسـته بـه وزارت بهداشـت، درمـان و آموزش پزشـکی در حـد ۱۳نفـر دانشـجو در مقابـل هـر عضـو هیـات علمـی تمـام وقت بوده اسـت.
** چشم انداز و اهم اقدامات شاخص انجام شده و نتایج و دستاوردها
– توجه ویژه به تأمین اعتبار الزم برای اجرای پروژه‌های اقتصادمقاومتی
– توجه ویژه به موضوع اشتغال فارغ‌التحصیلان دوره‌های آموزش عالی با پیش‌بینی اعتبار لازم برای شروع
طراحی و ایجاد سامانه‌های رصد وضعیت اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی
– اولویت‌دهی به تامین اعتبار برای پروژه‌های دارای قابلیت بهره‌برداری در سال ۱۳۹۶ (۵۳ پروژه)
– اجرای فعالیت‌های مرتبط با مدیریت سبز در دانشگاه‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
– تشکیل کارگروه اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی به منظور انجام تغییرات لازم در حوزه عرضه نیروی انسانی متخصص متناسب با نیازمندی های بازار کار با حضور و مشارکت سازمان‌ها و افراد صاحب نظر
– دستیابی ۸ دانشگاه وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به ۲۰۰ دانشگاه برتر در رتبه‌بندی آسیایی تایمز و ۶ دانشگاه در زمره ۵۰۰ دانشگاه برتر
– تقویت اعتبار طرح‌های «تعمیر، تجهیز و محوطه‌سازی» به‌منظور ارتقای شاخص‌های کیفیت آموزش در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی شامل «نگهداشت و بهبود امکانات کالبدی موجود» و «خرید تجهیزات آموزشی و کمک آموزشی» به‌ویژه در ۱۵ دانشگاه برتر
– حضور در عرصه بین المللی و افزایش سهم دانشجویان خارجی از کل دانشجویان کشور به ۰٫۵ درصد (حدود ۲۱۰۰۰ نفر)
**اهم برنامه های آینده بخش در چارچوب برنامه و اولویت‌های ابلاغی رئیس جمهوری
۱٫ افزایش تعامل دانشگاه و موسسات آموزش عالی و پژوهشی با جامعه به منظور برطرف نمودن نیازمندی‌های نظام اقتصادی و اجتماعی
– برقراری و توسعه نقش مرجعیت علمی دانشگاه و موسسات پژوهشی در تبیین و حل مسائل و مشکلات جامعه
– متناسب‌سازی تحصیل و اشتغال
– ماموریت‌گرا نمودن موسسات آموزش عالی با رویکرد آمایشی و توسعه پایدار
– تحول در برنامه‌های درسی با توجه به نیازهای ذینفعان اقتصادی و اجتماعی
– توجه به آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و مهارت‌آموزی در چارچوب نظام صلاحیت حرفه‌ای
– برنامه‌ریزی برای ارتقاء دانشگاه‌ها به دانشگاه‌های کارآفرین و ارزش‌آفرین در راستای پروژه‌های اقتصاد مقاومتی
۲٫ ساماندهی و ایجاد توازن در موسسات آموزش عالی و پژوهشی کشور با رویکرد آمایشی و توسعه پایدار و ارتقای کیفیت در آموزش عالی
– پیگیری و اجرایی نمودن طرح ساماندهی و آمایش آموزش عالی به عنوان یک پروژه مهم اقتصاد مقاومتی و مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی
– برنامه‌ریزی برای توسعه متوازن آموزش عالی مبتنی بر رویکرد آمایشی در استان‌های کشور
اهتمام به ایجاد فرصت های برابر و عدالت در اموزش عالی کشور
– متناسب‌سازی جمعیت دانشجویی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی کشور مبتنی بر ظرفیت‌ها و امکانات، نیازمندی‌ها و صرفه‌های اقتصادی به مقیاس
– حمایت از دانشگاه‌ها و موسسات غیردولتی با کیفیت بالا
– زمینه‌سازی و حمایت از توسعه نهادهای اعتبارسنجی و تضمین کیفیت
– سطح‌بندی و رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی
– متوازن‌سازی هرم دانشجویی و هیات علمی کشور
– فراهم‌سازی زمینه‌های یکپارچه‌سازی نظام سیاست‌گذاری و اجرایی آموزش عالی
۳٫ توسعه همکاری‌ها و تعامل علمی، پژوهشی و فناورانه در سطوح بین‌المللی
– ایجاد زمینه‌های لازم برای تشویق و تحصیل دانشجویان خارجی در ایران و افزایش سهم دانشجویان خارجی از کل دانشجویان کشور
– حمایت هدفمند از سرمایه‌گذاری‌های مشترک با دانشگاه‌های معتبر خارجی در داخل کشور در راستای مفاد بند الف ماده ۶۴ قانون برنامه ششم توسعه
– توسعه دیپلماسی علمی
– شناسایی بازارهای آموزش عالی در سطح منطقه و جهان برای حضور دانشگاه‌های داخل کشور در عرصه‌های – بین‌المللی به شیوه‌های مختلف
گسترش ارتباطات علمی و پژوهشی با مراکز و نهادهای آموزشی و تحقیقاتی و فناوری معتبر بین‌المللی با اولویت کشورهای هدف
– پیگیری و اجرای طرح ارتقاء دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی منتخب به تراز بین‌المللی به عنوان یک پروژه مهم اقتصاد مقاومتی
– نقش‌آفرینی و توسعه حضور بین‌المللی و کسب درآمد ارزی از فعالیت‌های حوزه‌های فناوری و پژوهشی
– رشد تعداد کرسی‌های بین‌المللی دانشمندان ایرانی
۴٫ توسعه منابع مالی پایدار برای دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی از طریق تبدیل علم به ثروت
– رقابتی کردن فعالیت‌های آموزش عالی و قیمت‌گذاری واقعی خدمات آموزش عالی با توجه به سطح‌بندی دانشگاه‌ها
– به‌کارگیری شیوه‌های ارائه تسهیلات به جای یارانه
– توسعه مدل جامع درآمدزایی دانشگاه‌های کشور
– اصلاح و شفاف‌سازی نظام گزارش‌دهی مالی در دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی
– اصلاح جایگاه و نقش دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی در نظام ملی نوآوری و تبدیل ایده به ثروت
– افزایش منابع داخلی و درآمدهای اختصاصی دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی به‌ویژه از طریق فروش و صادرات خدمات و قرارداد با بخش‌های اقتصادی
– افزایش سهم و کارایی هزینه‌های تحقیق و توسعه در تخصیص منابع علمی و پژوهشی کشور با رویکرد تقاضامحوری
– تشویق شرکت‌ها و نهادهای بزرگ اقتصادی در ایجاد و توسعه نهاد مالی تخصصی حوزه فناوری و نوآوری
– تحرک‌بخشی به منابع بخش خصوصی در جهت افزایش سهم تحقیق و توسعه در آنها با استفاده از اهرم منابع دولتی
– ترویج و توسعه افزایش منابع خیرین و وقف در جهت توسعه علم، تحقیقات و فناوری
۵٫ افزایش نقش دانشگاه‌ها در ارتقاء سطح فرهنگ عمومی جامعه و عمومی کردن علم
– تقویت اخلاق حرفه‌ای و جلوگیری از ناهنجاری‌های علمی – اخلاقی در سطح دانشگاه و جامعه
– رشد و بالندگی شخصی اعضای هیات علمی و دانشجویان برای تعامل در محیط دانشگاهی و با محیط بیرونی
تقویت روحیه و فرهنگ علم‌باوری
– استفاده از رسانه‌ها و نهادهای موثر مانند شورای فرهنگ عمومی برای تقویت علم‌باوری در جامعه
– ترویج یافته‌های علمی توسط رسانه‌ها، به ویژه رسانه ملی با استفاده از ابزار و شیوه‌های مناسب برای کلیه اقشار جامعه
– ارتقاء منزلت اجتماعی و جایگاه اقتصادی نخبگان و پژوهشگران
