به‌ نام پدر

روتیتر: آقازاده‌های ناخلف در تاریخ کم نبوده‌اند. «آقازادگی» با رفتار این افراد به یک برچسب منزجر‌کننده تبدیل شده است. در وادی پرغوغای آقازاده‌های ناصالح که آبروی پدر و خانواده را می‌بردند، اسامی خوش مثل نگین می‌درخشند.

به گزارش روتیتر: «فرزند امام بود، بلکه خود، امامی بود.» علامه بهاءالدینی، شهیدمصطفی خمینی را این‌گونه توصیف می‌کند. مرحوم شهیدمصطفی خمینی از معدود آقازاده‌هایی است که لقب آقازادگی به‌معنای رایج به او نمی‌چسبد. مخالفان امام‌خمینی(ره) در حوزه‌های علمیه در مقابل روشنگری‌های ایشان، کوزه‌ای را که مصطفی از آن آب می‌خورد، می‌شکستند. مصطفی سپر اتهامات جریان تحجر به سمت امام بود، ولی مصطفی در دوران اوج محبوبیت پدر کاری در راستای منافع شخصی و جبران گذشته نکرد. مصطفی خمینی دارای شخصیت حوزوی مستقلی بود و به گواه اهل علم، او می‌توانست مدارج عالی را تا مرجعیت شیعه طی کند، به همین خاطر است که می‌توان از او به‌عنوان نمونه درستی از زندگی و زمانه فرزند یک شخصیت سطح یک اجتماعی نام برد. تعریفی که مثال نقضی است از تعریف آقازادگی از ۱۴۰۰ سال پیش یعنی سده‌های اول اسلام تا امروز که معروفیت و مقام پدر یا ایل و تبار همه‌چیز برای آدم می‌آورد، از اسب‌های تندرو آن زمان تا ماشین‌های میلیاردی امروز.

مختار؛ شکستن حصار آقازادگان ناباب

آقازاده‌های ناخلف در تاریخ کم نبوده‌اند. «آقازادگی» با رفتار این افراد به یک برچسب منزجر‌کننده تبدیل شده است. در وادی پرغوغای آقازاده‌های ناصالح که آبروی پدر و خانواده را می‌بردند، اسامی خوش مثل نگین می‌درخشند. یکی از آقازاده‌های سده اول اسلام که توانست آبروی پدر را حفظ کند، مختار ثقفی است. او در دوران انحراف شدید آقازاده‌های سردارانی چون سعد ابن ابی‌وقاص و زیاد ابن ابیه یک‌تنه جور همه را کشید. شادی‌ای که با قیام مختار به خاندان عترت هدیه داده شد؛ چنان دشمنان را عصبانی کرد که لقب کذاب را به او دادند.

شاه عبدالعظیم؛ خنثی‌کننده نقشه نابودی شیعه

دشمنان ائمه هدی همواره سعی می‌کردند از امامزاده‌ها یارگیری کنند. برای نمونه سعی می‌کردند اولاد امام حسن(ع) را مقابل اولاد امام حسین(ع) علم کنند. این تقابل باعث می‌شد مرجعیت علمی و فقهی ائمه با چالش اجتماعی مواجه شود. در بحبوحه این فشار رسانه‌ای که دشمن از امامزاده‌های ناباب علیه اهل‌بیت و اصل اسلام استفاده می‌کرد، آقازاده‌ای بزرگوار به نام حضرت «عبدالعظیم حسنی (علیه‌السلام)» حصار غربت ائمه را می‌شکند. عبدالعظیم(ع) در دوران کهولت سن با وجود تفقه و مقام علمی بالایش در مقابل حضرت هادی (علیه‌السلام) دست به سینه می‌نشست. این رفتار خیلی از نقشه‌های شوم دشمن آل‌ا… را نقش بر آب کرد.

خلاف جریان عیاشی آقازاده‌های قجر

حکومت‌های موروثی ایران کمتر آقازاده خلف به چشم خود دیده است. عباس‌میرزا در دوران ناخلف بودن آقازاده‌های قاجار و وطن‌فروشی‌شان قوانین آقازادگی قاجار را با چالش مواجه می‌کند. آقازاده‌ای که تهران را ترک کرد و با وجود کسالت و بیماری، عذاب حضور در جنگ‌های تبریز را به لذت عیاشی در کاخ‌های تهران ترجیح داد. رفتار فرزند مرحوم شیخ‌فضل‌ا… نوری پس از اعدام وی، یکی از نمونه‌های انحراف میان آقازاده‌های مشروطه است.

آقازاده‌های خط‌مقدمی

دوران انقلاب اسلامی هم صفحاتی از تاریخند و قوانین تاریخی حتی در موضوع آقازاده‌ها بر آن حاکم است. مهدی شاه‌آبادی از معدود آقازاده‌هایی است که با توجه به جایگاه پدرش حضوری تا سرحد جان در عرصه آرمان‌های انقلاب دارد. پدر او از استادان امام راحل بود ولی این آقازاده از این مزیت نسبی خود استفاده نکرد و با وجود آنکه منتخب مردم در مجلس شورای اسلامی بود، طی سرکشی به خط مقدم در جزیره مجنون جان شیرین را فدای آرمانش کرد. از دیگر آقازاده‌هایی که پارادایم معروف آقازادگی را به‌هم می‌زند، شهیدمحمد منتظری است؛ فرزند فقیه مشهور دوران مرحوم آیت‌ا… منتظری که قائم‌مقام رهبری است. منتظری در دوران جدید آقازادگی پس از انقلاب و پیگیری تحصیل و بورسیه در خارج از کشور توسط سایر آقازاده‌ها به خط مقدم جبهه‌ها می‌رود و از فلسطین تا لیبی را برای گسترش پیام انقلاب زیر پا می‌گذارد.

آقازاده‌های نجیب

دهه ۷۰ تا ۹۰ کلیدواژه آقازادگی میان مردم معنای رانت و استفاده از موقعیت‌های ویژه پدران سیاسی را پیدا کرد. معنایی که هرچند قابل تعمیم به فرزندان همه مسئولان نبود، اما فضای اجتماعی کشور با پدیده‌هایی مواجه شد که جدا کردن آقازاده خوب از آقازاده بد را به‌شدت سخت کرد. ناگفته نماند در این میان هنوز هم آقازاده‌های نجیب پیدا می‌شوند. مغازه نجاری در لادان اصفهان محل امرار معاش آقازاده‌ای است که منصب تاثیر‌گذار پدرش در نوع معاش و زیست سالم او تاثیر نگذاشته است. حسن جنتی متولد ۱۳۲۹ این روزها از نام پدرش نه برجی دارد نه منصب حکومتی. فرزند رئیس مجلس خبرگان و شورای نگهبان، زندگی‌اش با بریدن چوب‌ها در اصفهان می‌چرخد. شاید سود سالانه نجاری حسن جنتی خرج یک روز تفریح بقیه آقازاده‌های دهه شصتی نباشد. آقازاده‌های نجیب در نقشه جغرافیایی ایران محدود نمی‌شوند و این خود باعث شده تا نسل جدید از دیدن این تیپ از آقازاده‌ها محروم نشوند. هادی نصرا…، فرزند دبیرکل حزب‌ا… لبنان و جهاد مغنیه، فرزند شهید رضوان فرمانده بلندمرتبه حزب‌ا… از این نمونه‌های ناب هستند؛ نمونه‌هایی که نام و مقام پدر سپر خبط و خطایشان نشد. هنوز هم می‌توان آقازاده‌های خوب را پیدا کرد. آقازاده‌هایی که بعد از فوت‌شان تیتر اخبار می‌شوند یا در میان اخبار رانتخواری آقازاده‌های بد، کمتر دیده می‌شوند.