روتیتر: نانوای محله ما ۳۰ یا ۴۰ سالی می‌شود که ساعت ۴ صبح از خانه می‌زند بیرون؛ پیش از آنکه سپیده بدمد و خروس‌خوان بشود. فرقی هم نمی‌کند سوز شب‌های زمستان باشد یا اوج گرمای ظهر داغ تابستان که بخواهد پای تنور نانوایی شر شر عرق بریزد برای یک لقمه نان حلال، در هر حال راه‌ها را که پیمود، بسم‌الله را که گفت و قفل درب را که گشود، آرد را که توی تغار ریخت و خمیر را که ورز داد، تنور را آتش می‌کند. نمازش را جایی بین همان کیسه‌های آرد می‌خواند و کار روزانه اش را پی می‌گیرد. نانوای محله ما صدای سکوت را سال‌هاست در تاریکی کوچه و خیابان زیر نور مهتاب و سوسوی ستارگان می‌شنود و دست به برکت خدا می‌زند تا از آرد خوشه‌های طلایی برآمده از مزرع دست‌های پینه‌بسته، نان گرم به دست مردم بدهد و سفره‌هاشان را برکت بخشد.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی روتیتر، قزوین- گرچه زحمت تهیه نان از مزرعه خوشه‌های طلایی تا پخت آن به دست نانوای محله وصف‌شدنی نیست؛ اما با جلوگیری از هدررفت آن از مرحله تولید تا مصرف، طعم برکت یک لقمه نان حلال چشیدنی است.
نانوای محله ما می‌گوید، تمام مردان خویشاوندشان نانوایند. حتی پدرش هم که اکنون ۸۹ سال سن دارد، تا همین چهار، پنج سال پیش نانوایی داشته، برادر بزرگترش در اوج جوانی در آتش‌سوزی نانوایی دچار سوختگی شده؛ اما همچنان سرزنده است و هنوز شاطر صدایش می‌کنند برادر کوچکترشان هم پا جای پای برادران بزرگتر گذاشته، نانوا شده است. خلاصه نانوای پیر و جوان در میان اقوام و دوستانشان کم نیست.
فرامرز بهرامی، ۴۹ ساله از ۱۰ سالگی کار می‌کند و حالا زیر و بم نانوایی را خوب می‌شناسد. او می‌داند که باید انصاف داشت و نان را که قوت غالب بسیاری از مردمان ماست، چنان پخت که اگر کسی بر سفره‌اش جز نان نداشت، گرسنه نماند.
شغل سختی که زیان‌آور نیست
بهرامی از کارش می‌گوید: نان غذای اصلی مردم است و باید با بهترین کیفیت تحویل مردم داده شود، به نحوی که دورریز آن به حداقل برسد.
وی اضافه می‌کند: ما معتقدیم برکت خدا نباید دور ریخته شود، اما برخی مردم حرمت نان را نگه نمی‌دارند و به دلیل شیوه نادرست نگهداری آن، حجم زیادی از نان سالم یا بیات و کپک‌زده را دور می‌ریزند که این کار با فرهنگ ما مغایرت دارد.
وی با اشاره به دشواری‌های شغل نانوایی ادامه می‌دهد: ساعت کار در نانوایی بسیار طولانی است و از آنجا که نیاز مردم به نان، همیشگی است، با وجود سختی کار در نانوایی، فرصت چندانی برای استراحت باقی نمی‌ماند.
این نانوای قزوینی تصریح می‌کند: با این احوال شغل نانوایی در قانون بیمه، جزو مشاغل سخت و زیان‌آور محسوب نمی‌شود و امکان بازنشستگی با کمتر از ۳۰ سال سابقه وجود ندارد.
علی بهرامی، دیگر نانوای قزوینی با ۴۲ سال سن می‌گوید: شغل نانوایی با وجود سختی آن، درآمد کمی دارد که با ساعت کار آن متناسب نیست.
بهرامی ادامه می‌دهد: در سه سال اخیر با وجود گران شدن قیمت کالاهای اساسی، نرخ نان و به تبع آن، درآمد نانوایان زیاد نشده است که این موضوع باعث ایجاد مشکل در زندگی آنان می‌شود.
وی بیان می‌کند: اگر نانوایان مورد حمایت بیشتری قرار گیرند و دست‌کم امکان بهره‌مندی از مزایای شغل سخت و زیان‌آور برای آنان فراهم شود، با خیال آسوده‌تری به مردم خدمت می‌کنند.
رحمت‌الله چگینی هم دیگر نانوای قزوینی است که ۴۲ سال سن دارد و چندین سال می‌شود مشغول نانوایی است.
چگینی بیان می‌کند: روزانه از ساعت ۵ صبح کار خود را آغاز می‌کنیم و حداقل تا ۱۲ ساعت مشغول کار هستیم اما نمی‌توانیم ساعت کار خود را کم کنیم زیرا از یک سو باید نیاز مردم تأمین شود و از سوی دیگر حقوق دریافتی ما کاهش می‌یابد.
وی خاطرنشان می‌کند: فعالیت ایستاده در گرما، بر سختی آن می‌افزاید و این سختی در ماه مبارک رمضان در ساعات نزدیک به افطار و ساعات میانی و بعدازظهر به ویژه در سال‌های اخیر که ماه رمضان با ماه‌های تیر و مرداد مقارن شده، دوچندان است اما با همه مشکلات برای تحویل نان باکیفیت به مردم تلاش می‌کنیم.
نظارت بر نانوایی‌ها و کیفی‌سازی نان
در راستای افزایش کیفیت نان از حدود دو سال پیش با تصویب هیئت وزیران، آزادپز شدن ۲۰ درصد نانوایی‌های دولتی در دستور کار قرار گرفت تا این مصوبه از بهمن‌ماه همان سال در استان قزوین نیز اجرایی شود.
به گفته رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قزوین بناست سالانه ۱۰ درصد واحدهای نانوایی در این استان آزادپز شود که این امر در ایجاد فضای رقابتی و در نتیجه ارتقای سطح کیفی نان اثرگذار است.
علی پرزحمت با بیان اینکه این موضوع جزو مصوبات کارگروه آرد و نان استان است، اظهار می‌کند: پخت‌وپز نان بر اساس دولتی یا آزادپز بودن نانوایی و سهمیه آرد آن به نحو جدی‌تر مد نظر قرار گرفته و نظارت بر ساعات کار نانوایی‌ها در بازرسی‌های نیروهای این سازمان لحاظ شده است.
پرزحمت با تأکید بر اهمیت تهیه نان باکیفیت برای مردم بیان می‌کند: تمام ادارات زیرمجموعه این سازمان در شهرستان‌های استان قزوین موظف به نظارت بر تخلف احتمالی در نانوایی اعم از وزن چانه، گران‌فروشی و کاهش کیفیت نان هستند.
وی ادامه می‌دهد: این بازرسی‌ها به صورت مستمر و روزانه در سطح استان انجام می‌شود تا نان باکیفیت و با قیمت و وزن تعیین شده به دست مردم برسد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قزوین عنوان می‌کند: در بازرسی از واحدهای نانوایی نمایندگانی از آیت سازمان، معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و اداره‌کل تعزیرات حکومتی حضور دارند و در صورت بروز تخلفات احتمالی، پرونده این واحدها به اداره‌کل تعزیرات حکومتی ارجاع می‌شود.
پرزحمت کم‌فروشی را عمده‌ترین تخلف واحدها عنوان و خاطرنشان می‌کند: مردم می‌توانند در صورت مشاهده تخلفات، با سامانه ۱۲۴ تماس بگیرند تا برخورد لازم صورت گیرد.
نان گران نمی‌شود
استاندار قزوین هم نان را یک نیاز اساسی مردم و تصمیم‌گیری در مورد آن را بسیار حساس و مهم می‌داند و می‌گوید: بنا نیست فعلا قیمت نان افزایش یابد.
فریدون همتی اضافه می‌کند: از همین رو باید راه حل مناسبی برای جلب رضایت مردم در عین رضایت‌مندی نانوایان و تلاش برای حل مشکلات آنان یافت تا اعتماد مردم به خدمتگزاران آنان حفظ شود.
وی انجام نظرسنجی و آشنایی با نظرات و پیشنهادهای مردم از طریق رسانه‌ها را در این زمینه کارساز و مؤثر می‌داند و ادامه می‌دهد: به این ترتیب می‌توان بهترین تصمیم را اتخاذ و راهکار درست را اجرایی کرد.
استاندار قزوین تصریح می‌کند: لازم است اهمیت قیمت، کیفیت و مشکلات موجود در این زمینه برای مردم تبیین شود تا مردم به بهترین شکل در مدیریت آن همراهی کنند.
همتی با اشاره به جایگاه و پیشینه قزوین در زمینه تولید نان سنتی خاطرنشان می‌کند: این نان از گذشته برند داشته و لازم است برای حفظ آن تلاش شود؛ ضمن اینکه توزیع واحدهای نانوایی به نحوی در سطح شهر صورت گیرد که مردم مناطق مختلف با طی کردن کوتاه‌ترین مسافت ممکن به نانوایی دسترسی داشته باشند.
کاهش دورریز نان، کاهش هزینه‌های شهری
سرپرست معاونت خدمات شهری شهردار قزوین هم با بیان اینکه حجم زیادی از پسماندهای شهری را دورریز مواد غذایی تشکیل می‌دهد، اظهار می‌کند: دورریز نان از مباحث بحث‌برانگیز محسوب می‌شود و مردم شهر قزوین هم سالانه مقدار زیادی نان و ضایعات آن را بیرون می‌ریزند.
سیدمهدی کاظمی می‌گوید: ضایعات نان به دلایلی نظیر مشکل در تولید، پخت و مصرف آن ایجاد می‌شود و جامعه را متحمل هزینه‌های زیادی از کشاورزی گرفته تا هزینه‌های جمع‌آوری، حمل و دفع آن می‌کند.
وی می‌افزاید: این در حالی است که در فرهنگ ایرانی اسلامی بر خودداری از اسراف تأکید شده و در صورت مدیریت مناسب، تولید محصول باکیفیت از مبدأ، خرید به اندازه و مصرف صحیح می‌توان از ضایعات و دورریز نان و هزینه‌های تحمیلی بر جامعه جلوگیری به عمل آورد.
رضایت مردم و نانوایان
زحمت و مشقتی که از کاشت دانه‌های گندم، داشت و برداشت خوشه‌های طلایی تا پخت‌وپز آن به دست نانوای محله پای تنور داغ نانوایی در اوج گرمای تابستان و سوز سرمای کوچه و خیابان زمستان کشیده می‌شود، وصف‌شدنی نیست؛ اما دیدن هدررفت چنین برکتی آزاردهنده است.
گرچه از زمان اجرایی شدن قانون هدفمندی یارانه‌ها و بالا رفتن قیمت نان میزان دورریز نان کاهش یافت و اوضاع کار نانوایان تا حدی رو به بهبود گذاشت؛ اما هنوز هم رسیدگی به هر دوی این موضوعات به فراوانی جای کار دارد.
باید تدبیری اتخاذ شود تا هم مردم بتوانند با قیمت و کیفیت مناسب، سفره خود را با عطر و طعم نان گرم به عنوان یک کالای اولیه و غذای اصلی بیارایند و هم نانوای محله با تحمل تمام مشقت‌های کار سختش که در قانون، سخت و زیان‌آور نیست، یک لقمه از آن نان حلال را بر سفره زندگی اش بگذارد.