بیست و چهارمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم؛ تفکر و تدبر در فهم قرآن
روتیتر :تهران- «به سوی فهم قرآن» شعار بیست و چهارمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم است که از ٢۴ خرداد به مدت ١۶ روز در مصلی بزرگ امام خمینی(ره) فعالیت خود را با محوریت فهمیدن و تدبر در قرآن، آغاز کرد.
به گزارش پایگاه خبری وتحلیلی روتیتر، مسأله فهم قرآن پیشینه ای بس دور در تاریخ تفکر مسلمانان دارد. تلاش های تفسیری با سابقه ای هزار و چند صدساله بهترین گواه این ادعا است. فهم قرآن یک مسأله تمام شده در گذشته نیست، بلکه یک جریان ممتد و پیوسته در زمان است که از گذشته تا حال ادامه داشته و درآینده نیز ادامه خواهد داشت و برآیند این جریان نه یک دیدگاه یگانه نسبت به مفاهیم قرآن، بلکه مجموعه ای از فهم ها و برداشت هایی است که در برخی موارد همسان و در بعضی دیگر ناهمگون هستند.
باتوجه به رویکرد معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در راستای نهادینه کردن فهم قرآن در سال جاری و انجام دادن فعالیت های نمایشگاهی با محوریت فهمیدن و تدبر در قرآن، شعار «به سوی فهم قرآن» به عنوان شعار بیست و چهارمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم انتخاب شد.
پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا با حضور در بیست و چهارمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم به گفت و گو با «سیدعلی محمودی» آموزگار منطقه ۱۲ تهران و مسوول غرفه آموزش مفاهیم با قصه های قرآنی، «مسعود وکیل» کارشناس آموزش قرآن در سازمان برنامه ریزی و آموزش کتاب های درسی آموزش و پرورش، «محمدرضا سلطانی شیرازی» مدیر روابط عمومی و امور بین الملل موسسه تبیان و «ابراهیم رضازاده» عضو موسسه تدبر در قرآن و سیره مشهد پرداخت.
**قصه های قرآنی راهی به سوی فهم قرآن
«سیدعلی محمودی» آموزگار منطقه ۱۲ تهران و مسوول غرفه «آموزش مفاهیم با قصه های قرآنی» به نقش قصه های قرآنی در فهم و یادگیری مسایل قرآن اشاره کرد و گفت: قصه های قرآن برای قشر یا افراد با سن های مختلف نیست چرا که این قصه ها برای تمام افراد است تنها با توجه به فهم هر فردی می تواند متفاوت باشد. یک فیلسوف به اندازه فهم خود و یک فرد عادی هم به همان اندازه که فهم او اجازه دهد مسایل را از قصه های قرآن درک و فهم می کند.
زیبایی قصه های قرآن در این است که اینها چند جنبه و لایه لایه هستند. یعنی هنگامی که یک قصه خوانده می شود و با قصه های دیگر در کنار هم قرار می گیرند مسایل مختلفی روشن و قابل فهم می شود. خداوند در سوریه یوسف می فرماید: برای پرسندگان نکته ها و مفاهیم داریم.
وی در ادامه بیان داشت: فلسفه وجودی قرآن تدبر در آن است. چرا که خداوند به صورت صریح می فرماید: چرا در قرآن تدبر، تفکر و تعقل نمی کنند. حفظ قرآن یک مرحله و تفکر و تدبر مرحله دیگری از قرآن است و اینها به صورت مرحله ای و قدم به قدم هستند. چرا که در ابتدا باید قرآن را به خوبی خواند و بعد به فهم آن دست پیدا و به آن عمل کرد.
مسوول غرفه آموزش مفاهیم با قصه های قرآنی به تاثیر قصه های قرآن در زندگی افراد جامعه اشاره کرد و اظهار داشت: فهم قصه های قرآنی نقش مهم و تاثیرگذاری در زندگی اجتماعی افراد جامعه دارد. برای نمونه در قصه قربانی شدن حضرت اسماعیل(ع) که خداوند به حضرت ابراهیم(ع) دستور می دهد که فرزندش را قربانی کند، با تدبر و فهم این قصه می توان به فلسفه وجودی قربانی در جامعه پی برد. در اینجا خداوند می خواهد رسم قربانی کردن فرزند در میان مردم از بین برده شود و به جای آن حیوان ها را قربانی کنند.
در زندگی امروزی هم هنوز قربانی کردن فرزندان رواج دارد و تنها جنس و نوع این قربانی متفاوت شده چرا که فرزندان را نه برای خداوند بلکه برای هوای نفس خود قربانی می کنند. اتفاق هایی مانند طلاق که در جامعه رواج دارد و بسیاری از پدر و مادرها به خاطر قلب و احساس خود از یکدیگر جدا می شوند و در این میان فرزندان را قربانی خواسته های خود می کنند. پس نتیجه اینکه این شیوه قربانی کردن پیچیده تر شده و مردم به خاطر خدای نفس خود دست به قربانی فرزندان و اطرافیان خود می زنند.
**توجه نظام آموزشی به فهم قرآن در میان دانش آموزان
«مسعود وکیل» کارشناس آموزش قرآن در سازمان برنامه ریزی و آموزش کتاب های درسی آموزش و پرورش گفت: بیش از ۱۲ سال است که آموزش و پرورش در نظام آموزشی خود به مساله آموزش و فهم قرآن به صورت عملی پرداخته و بیشتر به فهم قرآن در میان دانش آموزان توجه می شود.
وی در ادامه ضمن اشاره به شعار نمایشگاه بین المللی قرآن بیان داشت: جای بسی خوشحالی است که شعار «به سوی فهم قرآن» به عنوان شعار نمایشگاه انتخاب شده و در این راه نه تنها آموزش و پرورش بلکه نهادهای مردمی نیز به فعالیت می پردازند.
این کارشناس آموزش قرآن در ارتباط با هویت اسلامی دانش آموزان اظهار داشت: مساله هویت اسلامی در میان دانش آموزان تابع عوامل بسیاری است و نمی توان برای آسیب شناسی آن نگاه تک عاملی داشت و نمی توان شکل گیری این هویت را تنها به دو ساعت درس قرآن در مدرسه ها محدود دانست بلکه باید با گسترش فضای آموزشی برای فهم قرآن و ایجاد نمایشگاه ها در این زمینه تلاش کرد و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید در زمینه نمایشگاه های قرآن و ایجاد خلاقیت و تنوع و جذب مخاطب های جدید برنامه ریزی کند.
**طرح هنر و خلاقیت راهی به سوی فهم قرآن برای کودکان
«محمدرضا سلطانی شیرازی» مدیر روابط عمومی و امور بین الملل موسسه تبیان نمایشگاه بین المللی قرآن را در زمینه فهم قرآن بسیار مفید و موثر دانست و گفت: در این نمایشگاه موسسه های زیادی در زمینه های مختلف قرآنی حضور پیدا کرده اند و موسسه تبیان نیز در زمینه فهم قرآن، شبکه تخصصی قرآن را ایجاد کرده است. این شبکه مقاله ها و محتواهای مختص مباحث قرآنی و مفاهیم قرآنی را به کاربران در این نمایشگاه ارایه می دهد.
وی در ادامه اظهار داشت: همچنین در شبکه اجتماعی تبیان صفحه ای به نام «رمضان» ایجاد شده که کاربران محتواهای قرآنی را در این شبکه قرار می دهند و این امر به تشویق آنها در زمینه تحقق یافتن شعار «به سوی فهم قرآن» کمک می کند.
محمدرضا سلطانی شیرازی درباره فهم قرآن برای کودکان یادآور شد: در این نمایشگاه موسسه تبیان طرح هنر و خلاقیت را برای کودکان ارایه داده است. در این طرح سرمشق ها، نقاشی ها و . . . در زمینه فهم مباحث قرآنی به کودکان داده می شود و همین امر باعث شده تا ذهن کودک با مباحثی در زمینه قرآن درگیر شده و خود به خود باعث می شود تا در آینده به مطالعه درباره مباحث قرآنی روی آورد.
مدیر روابط عمومی و امور بین الملل موسسه تبیان با اشاره به دستاوردهای قرآنی گفت: در این زمینه باید به نوآوری روی آورد چرا که بسیاری از روش های فهم و استفاده از قرآن در جامعه همان شیوه های قدیمی است. در موسسه تبیان به خلاقیت در زمینه فهم قرآن توجه زیادی می شود. برای نمونه طرح هنر و خلاقیت یکی از راهکارها در این زمینه است که سعی شده در آن با استفاده از نوآوری به فهم قرآن به کودکان کمک کند.
محمدرضا سلطانی شیرازی در پایان درباره بیست و چهارمین نمایشگاه بین المللی قرآن تصریح کرد: این نمایشگاه به دلیل فضایی که برای آن در نظر گرفته شده نسبت به سال های گذشته بسیار بهتر شده و همین امر باعث می شود تا اقبال عمومی به این نمایشگاه زیاد شود و همین امر نیز به نوبه خود به فهم قرآن در میان افراد جامعه کمک می کند.
**تدبیر و فهم قرآن راهنمای زندگی
«ابراهیم رضازاده» عضو موسسه تدبر در قرآن و سیره مشهد گفت: خداوند در قرآن به تدبر در قرآن توصیه و روش آن را معرفی کرده است و در همین راستا این موسسه در یک جلد کتاب مبانی، مبادی و روش تدبر در قرآن برپایه آیه ها، روایت های قرآنی و عقل معرفی شده و می گوید که در فهم قرآن باید سه گام برداشت. گام اول تفهیم کلمه ها و جمله های مشکل سوره های قرآن، گام دوم شناخت ساختار سوره؛ یعنی باید داستان ها، احکام و … را از هم تفکیک کرد و گام سوم تفهیم متن و جهت هدایتی سوره های قرآن است؛ که در این بخش ارتباط میان آیه ها مشخص می شود.
وی در ادامه افزود: این روشی که در متن سوره های قرآن استفاده می شود در موضوع های قرآنی نیز کاربرد دارد. برای نمونه درباره موضوع «نفاق» تمام آیه هایی که به آن مربوط است به صورت مدبرانه جمع آوری شده و در سیر و ارتباط بین آیه ها به نفاق سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و نحوه رویارویی اهل بیت(ع) با این نفاق ها توجه می شود و وظیفه کنونی افراد جامعه در مواجهه با نفاق چیست.
همچنین در این کتاب به تدبر در زندگی اهل بیت(ع) نیز پرداخته شده؛ یعنی یک فهم کامل و منسجم از زندگی اهل بیت برای استفاده امروز افراد جامعه ارایه شده است. که این مباحث به صورت سی دی و کتاب در راستای هدف های نمایشگاه که شعار آن «به سوی فهم قرآن» بوده در دسترس قرار گرفته است.
ابراهیم رضازاده در پایان درباره تدبر در قرآن و کاربرد آن در زندگی امروزی گفت: در بخش هایی که به جهت هدایتی و تدبر در قرآن پرداخته شده به حاصل و نتیجه هر سوره اشاره دارد و می گوید که هر سوره انسان را به کدام طرف هدایت می کند و کجای زندگی آنها با این سوره تطبیق دارد.
