روتیتر: ساری- «رمضان» در لغت از «رمضاء» به معنای شدت حرارت گرفته شده و به معنای سوزانیدن است چون در این ماه گناهان انسان بخشیده می شود، به این ماه مبارک ، رمضان گفته اند.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی روتیتر،رمضان نام یکی از ماه های قمری و تنها ماه قمری است که نامش در قرآن آمده است، در این ماه کتاب های آسمانی قرآن کریم، انجیل، تورات، صحف و زبور نازل شده است.
رمضان، از سال‌های دور تاکنون، در فرهنگ مردم از جایگاهی ممتاز برخوردار بوده و همواره آئین‌های ویژه ای در ارتباط با این ماه، در میان مردم کشورهای اسلامی به اجرا درآمده است.
آداب و رسوم ماه مبارک رمضان یکی از مباحث مهم فرهنگ مردم است که به واسطه قدمت خود، از قداست ویژه ای برخوردار است ولی متأسفانه در زندگی شهری و ماشینی، بسیاری از این سنت‌های زیبا به بوته فراموشی سپرده شده و بسیاری دیگر نیز کم رنگ تر شده اند و از آنجا که این رسوم زمینه ساز همبستگی در جامعه به ویژه در میان آحاد ملل مسلمان به خصوص ایرانیان است، توجه به ان اهمیت فراوانی دارد.
رمضان در مازندران بعد از برگزاری جشن نیمه شعبان، مردم مازندران آرام آرام برای ورود به ماه مبارک رمضان آماده می شوند و در حقیقت یک هفته مانده به این ماه پربرکت، بسیاری از مقدمات این ماه عزیزاعم از خرید ، غبارروبی خانه و مساجد، استقبال از ماه رمضان با روزه گرفتن و دیگر موارد فراهم می شود. حاج عباس مقیمی از اهالی درزیکلای آخوندی بابل به خبرنگار ایرنا گفت: معمولا همزمان با غبارروبی مساجد، مازنی ها منازل خود را هم غبارروبی می کردند و خانم ها سعی می کردند لباس های خانواده را شسته و برای ورود به این ماه آماده می شدند.
وی افزود: همچنین چند روز مانده به این ماه پربرکت، خانم های خانه دار نیم دانه های برنج را تمیز کرده و بعد از شست و شو و خشک کردن با یک دستگاه مخصوص آرد برنج ، این نیم دانه ها تبدیل به آرد می شود که این امر یکی از ضروریات خانم های خانه دار بوده که هم اکنون نیز این رسم پابرجاست.
** روانه کردن دو نفر به شهر برای تعیین زمان دقیق ماه رمضان
وی اظهارداشت: در دهه ۴۰ به علت نبود امکانات در مناطق جنوبی شهرستان بابل، چهار روز مانده به ماه مبارک رمضان دو نفر را به شهر می فرستادند تا زمان دقیق ماه مبارک رمضان را مشخص کنند اما امروزه این روش از سوی عالمان و فقها از طریق رصد خانه ها با مشخص شدن هلال ماه اول رمضان اعلام می شود.
‘مهدی فیروزجاهی’ از موذنین بندپی شرقی بابل هم بیان کرد: آن چیزی که بسیاری از خانواده ها قبل از آغاز ماه مبارک رمضان برخود وظیفه می دانستند که انجام دهند به خصوص خانواده هایی که عزیزی همچون پدر، مادر و فرزند را از دست داده بودند ختم قران برای متوفی بود.
به گفته وی , خانواده ها حتما محضر شخصی که ختم قرآن می کرد ، حضور می یافتند و به او سفارش ختم قرآن برای عزیز از دست رفته خود را می دادند که معمولا بعد از ماه مبارک رمضان و در روز عید فطر همزمان با برگزاری نماز عید فطر، شخصی که برای آن متوفی ختم قرآن خوانده می شد اسامی آن را به امام جماعت می دادند و با ذکر نامش و اعلام ختم قرآن برای آن فرد ، فاتحه ای برای او می خواندند.
** دعوت به سحرخوری با چوب دستی در روستاها
وی گفت: بعد از آغاز ماه رمضان در دهه ۴۰ در هنگام سحر یکی از اهالی محل با دردست داشتن فانوس و چوب دستی مردم را از خواب بیدار کرده ودعوت به خوردن سحری می کردند که بعد از پیشرفت سیستم صوتی این سحر خوانی توسط موذن محل، پشت بلندگو اعلام می شد که امروزه بعد از گسترش تلفن و موبایل ، سنت های سحر خوانی قبلی به فراموشی سپرده شد و به جای آن خانواده ها با تلفن و موبایل همدیگر را برای سحر خوردن از خواب بیدار می کنند.
وی افزود: آن چیزی که از دیرباز مردم مازندران بسیار به آن اهتمام داشته اند، افطاری به یک روزه داربود به خصوص برخی از خانواده ها که نسل ها سینه به سینه آن را به ارث برده بودند در منازل خود افطاری می دادند و بنا به نذر و یا نیتی که پیشینیان آنان انجام داده بودند. خانواده ها معتقد بودند اگر یک سال فریضه افطار دهی را که نذر شده بود انجام ندهند، خیر و برکت از زندگی آنها رخت برمی بندد و یا اینکه حادثه ای ناگوار برای آنان پیش می آید.
وی افزود: این روش در شهرها نیز بسیار کمرنگ اجرا می شد ولی با پیشرفت تکنولوژی دیگر رو به فراموشی سپرده شد.
** دعوت به افطاری وسحری در شهرها بوسیله شلیک توپ از سوی ارتش
صمد صالح طبری یکی از روزنامه نگاران پیشکسوت بابل نیز گفت: از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۰ در شهر بابل دو نقطه از سوی ارتش برای تعیین زمان افطاری و سحری که زمان اعلام وقت شرعی بوده است در نظر گرفته می شد و در این دو زمان مهم با شلیک توپ مردم را از زمان افطاری و سحری مطلع می کردند.
وی با بیان اینکه گروهبانان و سربازانی که برای نگهبانی و شلیک این توپ ها در نظر گرفته شده بودند در داخل یک چادر برزنتی در کنار توپ مستقر و انجام وظیفه می کردند؛ افزود: چهار راه گله محله و میدان باغ فردوس دو نطقه در شهر بابل بود که ارتش با پهن کردن چادر برزنتی ، توپ را در داخل آن قرار داده و بسیاری از مردم نیز در لحظه افطاری و سحری برای تماشا به این دو مکان می رفتند.
وی با بیان اینکه در دهه ۴۰ که مردم صاحب رادیو و تلویزیون نبودند، لذا مردم از طریق صدای توپ متوجه اوقات شرعی در ماه رمضان می شدند که در روز عید فطر نیز ارتش با دو الی سه شلیک توپ این روز را گرامی می داشت.
دست از کار کشیدن مردم در لیالی قدر ‘ حاج گدا علی عباسی ‘ دیگر شهروند مازندرانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت : لیالی قدر از یک سوو ایام ضربت خوردن یا شهادت امام علی(ع) قداست فوق العاده ای برای مردم دارد.
وی افزود: مردم بابل در ایام لیالی قدر همانند سایر مردم ایران پاسی از شب را به راز و نیاز و خواندن دعاها می پردازند و ایام ضربت خوردن و شهادت امام علی(ع) را به سوگ می نشینند .
وی گفت: آن چیزی که از گذشته بسیار دور تاکنون همچنان پابرجاست ، این است که مردم مازندران ۲۱ رمضان ، سالروز شهادت امام علی(ع) را قتل روز می نامند و از بعد از ظهر روز بیستم رمضان معتقدند که وارد این روز (قتل روز ) شده اند و بسیار براعمال و رفتار خود کنترل داشته و همه سعی می کنند که از بعد از ظهر بیستم رمضان دست از کار بکشند و کار را حرام می دانند تا بعد از ظهر بیست و یکم رمضان و به هیچ عنوان تا ظهر ۲۱ رمضان مگر در صورت اضطراری دست به کار نمی زنند.
وی افزود: در این روز حتی اگر عده انگشت شماری به باغ مرکبات یا زمین شالیزاری برای کار روند در افکار عمومی بسیار مورد سرزنش قرار می گیرند چون معتقد هستند در روز شهادت امام علی(ع) کار کردن را بد یمن می دانند.
** ممنوعیت خواستگاری و مراسم عقد در ماه رمضان
عباسی اظهارداشت: در گذشته در ماه مبارک رمضان ، مراسم خواستگاری و عقد برگزار نمی شد که امروزه مواردی از خواستگاری و عقد در ماه مبارک رمضان را شاهد هستیم.
وی گفت: در سطح شهرستان بابل به خصوص در مناطق جنوبی از یک هفته مانده به عید سعید فطر تا روز عید فطر ، نیازمندان در خانه های مردم را می زدند و از آنان طلب فطریه می کردند که برخی از خانواده ها حتی دو روز قبل از عید فطر ، فطریه های خودشان را می دادند که بعد از اطلاع رسانی های دقیق از طریق رسانه ها و گسترش سطح اطلاعات مردم از دهه ۷۰ به این باور رسیده اند که فطریه را باید در روز عید فطر پرداخت کنند.
** پرداخت فطریه چند روز قبل از عید فطر
وی افزود: مردم با گسترش سطح علم و دانش و فرهنگ به این باور رسیده اند و حرف علما را مورد توجه قرار دادند که به لحاظ فقهی فطریه را باید در روز عید فطر پرداخت کنند و از این زمان بود که حتی اگر نیازمندان به در خانه های مردم می آمدند و طلب فطریه می کردند خانواده ها از دادن فطریه امتناع می کردند و سعی داشتند با پرداخت یک مبلغ پول یا مقداری برنج به عنوان صدقه به نیازمندان می خواستند که برای دریافت فطریه در روز عید فطر به منازل آنان بیایند.
‘جواد هاشمی’ دیگر شهروند مازنی نیز گفت: یکی از سنت ها مهمانی نرفتن در شب عید فطر است و خانواده ها به هیچ عنوان به مهمانی نمی روند حتی منزل پدر و مادرشان، چون معتقد هستند که اگر شب عید فطر، افطاری را در منزل کسی باشند فطریه اش به گردن صاحب خانه می افتد البته فقهای ما این مطلب را تائید کردند که روزه دار در شب عید فطر باید در منزل شخصی خود باشد و اگر افطاری را در منزل هر کسی باشد فطریه به گردنش می افتد.
** نذر خون به جای نذرهای غذایی
در بسیاری از خانواده ها که امروز نیز مرسوم است، نذرهای مختلفی برای سلامتی خانواده، بهبودی بیماران، برای فرزند دار شدن در ایام ماه مبارک رمضان می شود که در گذشته توزیع آش ، حلوا، خرماو دیگر موارد جزو به جا آوردن نذرها بوده است اما امروزه این موارد گرایش های دیگری نیز یافته است.
نذر خون و به سرپرستی گرفتن مستقیم و غیر مستقیم ایتام کمیته امداد امام خمینی(ره) از مواردی است که اگر چه بسیار لذت بخش است ولی جزو نذرهایی است که امروزه بسیاری از افراد جامعه به این سمت روی آورده اند.
** نام گذاری فرزندان پسر به رمضان و علی
علی حبیبی دیگر مازندرانی مصاحبه کننده با خبرنگار ایرنا در مورد رسوم ماه مبارک رمضان گفت : در دهه های ۴۰ و ۵۰ بسیار در خانواده ها مرسوم بوده است اگر فرزند پسری در ماه رمضان به دنیا می آمد نامش را رمضان ، علی یا رمضانعلی می گذاشتند تا همگان بعد از سال ها متوجه شوند که این پسر در این ماه پر خیر و برکت دیده به جهان گشود ولی امروزه این موضوع در خانواده ها کمتر مورد توجه است.