مستوره اردلان؛ اولین زن تاریخ نگار جهان
روتیتر: ماه شرف خانم ملقب به مستوره اردلان که در زمان حکومت امان الله خان در سنندج به دنیا آمد، اولین زن تاریخ نگار جهان است.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی روتیتر، ماه شرف خانم در سال ۱۲۲۰ قمری، در زمان حکومت امان الله خان والی اردلان در خانواده‌ای اهل فرهنگ در سنندج به دنیا آمد.
خانواده وی، برخلاف فرهنگ و سنت آن زمان، او را هم‌تراز با مردان به آموختن علوم آن زمان تشویق کردند و وی نیز با ذوق و قریحه شعری‌اش، به یکی از شاعران نامدار این دوره تبدیل شد و در تاریخ نویسی نیز برابر با سایر مورخان آن دوره جلوه کرد.
زبان‌های کُردی، فارسی و عربی را نزد پدرش ابوالحسن بیگ قادری آموخت.
وی در ۱۷ سالگی به اجبار با خسرو خان، فرزند امان الله خان والی سنندج ازدواج کرد و بیشتر اوقات خود را به مطالعه و سرودن شعر و نوشتن تاریخ می‌گذرانید و چون خسرو خان نیز شاعر بود، بیشتر او را بدین کار تشویق می‌کرد، مستوره هم به خسروخان علاقه‌مند شد.
دوران خوشبختی و آرامش روحی مستوره چندان طولانی نبود، زیرا خسروخان اردلان در سال ۱۲۵۰ هجری قمری به بیماری کبدی دچار شد و در ۲۹ سالگی درگذشت.
مرگ همسر و داغ از دست‌دادن برادر جوان ناکامش ابوالمحمد، علاوه بر سلب نشاط و شادابی جوانی از مستوره، ضربات روحی زیادی که دو ماه پرستاری و شب‌زنده‌داری از همسرش تحمل کرده بود، او را به انزوا و عزلت و مطالعه کتب دینی و تألیف کتاب عقاید کشانید.
مستوره در سال ۱۲۶۳ سنندج را ترک کرد و به سلیمانیه رفت و در همان شهر دیده از جهان فروبست.
از جمله آثار وی می‌توان به دیوان شعر با ۲ هزار بیت در قالب‌های مثنوی و غزل، تاریخ اردلان که معروفیت وی را دو چندان کرده و وی را در عرصه تاریخ نگاری پرآوازه کرد و عقاید و شرعیات که عقاید مستوره در مذهب اهل سنت شافعی است، اشاره کرد.
