اقدامات باغبانی در فصل تابستان
با توجه به اینکه تابستان فصل رویش گیاهان است عملیاتی مانند قیم گذاری جهت هدایت رشد عمودی نهال و جلوگیری از صدمات فیزیکی، شست و شوی درختان به‌منظور رفع دوده و گردوغبار، مالچ جهت حفظ رطوبت خاک و جلوگیری از رشد علف‌های هرز، کوتاه نمودن چمن، هرس تابستانه، خارج کردن پیازهایی که گل‌دهی آن‌ها به اتمام رسیده و کنترل آفات و بیماری‌ها رشد بهینه گیاهان را تضمین می‌نماید.
به گزارش کرج امروز، با توجه به اینکه تابستان فصل رویش گیاهان است عملیاتی مانند قیم گذاری جهت هدایت رشد عمودی نهال و جلوگیری از صدمات فیزیکی، شست و شوی درختان به‌منظور رفع دوده و گردوغبار، مالچ جهت حفظ رطوبت خاک و جلوگیری از رشد علف‌های هرز، کوتاه نمودن چمن، هرس تابستانه، خارج کردن پیازهایی که گل‌دهی آن‌ها به اتمام رسیده و کنترل آفات و بیماری‌ها رشد بهینه گیاهان را تضمین می‌نماید.
گرم و خشک بودن نسبی فصل تابستان در کشور ما و جایگزینی روزهای پر باران زمستان و اوایل بهار، با روزهای گرم، خشک و طولانی در تابستان، آبیاری را از اهم مراقبت‌های گیاهان قرار می‌دهد. ازآنجایی‌که جذب آب در این فصل جنبه حیاتی دارد از بین بردن علف‌های هرز و مبارزه با گیاهان انگلی جهت جلوگیری از هدر رفتن آب اهمیتی ویژه دارد.
با توجه به اینکه تابستان فصل رویش گیاهان است عملیاتی مانند قیم گذاری جهت هدایت رشد عمودی نهال و جلوگیری از صدمات فیزیکی، شست و شوی درختان به‌منظور رفع دوده و گردوغبار، مالچ جهت حفظ رطوبت خاک و جلوگیری از رشد علف‌های هرز، کوتاه نمودن چمن، هرس تابستانه، خارج کردن پیازهایی که گل‌دهی آن‌ها به اتمام رسیده و کنترل آفات و بیماری‌ها رشد بهینه گیاهان را تضمین می‌نماید.
۱. محافظت از گیاهان
الف)قیم گذاری
بهترین زمان برای نصب قیم، زمان کاشت نهال است. تنها در این حالت است که نصب آن آسیبی به سیستم ریشه‌ای نمی‌زند. قیمی مؤثر است که ارتفاع آن از سطح زمین تا دوسوم بلندی گیاه باشد و لابه‌لای شاخ و برگ گیاه پنهان گردد. هدف از نصب قیم کمک به رشد عمودی تنه نهال و حمایت از آن در برابر صدمات فیزیکی می‌باشد. در صورت مشاهده نهالی خمیده و بدون قیم، اقدام به نصب قیم نمایید.
وسایلی که برای بستن گیاه به قیم استفاده می‌شوند باید به‌اندازه کافی خاصیت کشسانی داشته باشند تا سائیدگی تنه را به حداقل برسانند (به دستورالعمل معرفی و کاربرد انواع قیم مراجعه شود).
ب) شست‌وشوی درختان به‌منظور حذف دوده و گردوغبار
به علت آلودگی هوا در تابستان لایه ضخیمی از دوده سطح درختان را می‌پوشاند که با لمس برگ درختان نیز این دوده‌ها مشخص می‌شوند. شستشوی شاخ و برگ درختان، با جلوگیری از مسدود شدن روزنه‌های آبی و هوایی برگ‌ها که توسط ذرات آلاینده هوا پوشیده شده‌اند، موجب طولانی شدن عمر درخت می‌گردد.
بدیهی است با تمیز شدن سطح برگ‌ها، عملکرد تنفس و تعریق به حالت عادی برگردد. شستشو هم‌چنین در زدودن اثرات آفات گیاهی مؤثر می‌باشد. شست و شوی درختان از اوایل بهار شروع‌شده و در تابستان به حداکثر می‌رسد. فشار آب باید به حدی باشد که موجب ریزش برگ‌ها و شکستن شاخه‌ها نشود. می‌توان به هر لیتر آب شستشو، یکتا دو قطره مایع صابونی اضافه نمود.
پ) مالچ پاشی
استفاده از مالچ در فصل تابستان دارای مزایای زیر خواهد بود:
– در روزهای گرم به حفظ رطوبت خاک کمک می‌کند حتی اگر نور خورشید سطح مالچ را گرم کند، خاک زیر آن محفوظ بوده و خنک و مرطوب می‌ماند زیرا مالچ هوا را در خود نگه می‌دارد و رطوبت موجود در خاک به‌سختی از لابه‌لای مالچ تبخیر می‌شود. تجربه نشان داده حتی یک‌لایه ۲-۱ سانتی‌متری از مالچ نیز یک نوبت آبیاری در طول روز را کاهش می‌دهد.
– مالچ‌ها از رویش علف‌های هرز جلوگیری می‌کنند. علف‌های هرزی که در مالچ ریشه بدوانند به علت نرمی بستر رویش، به‌سادگی کنده می‌شوند.
در اینجا برخی از انواع مالچ‌ها ذکر می‌گردد که با توجه به ویژگی‌ها و کاربرد آن‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند:
خاک‌اره، برگ‌های سوزنی درختان کاج، پوست فندق و گردو، خرده چمن، برگ و پوست درختان پهن‌برگ، سنگ‌ریزه، قلوه‌سنگ‌های کوچک و مالچ‌های پلاستیکی.
نکته‌ای که در استفاده از مالچ باید دقت نمود این است که مالچ با تنه یا ساقه اصلی بوته یا درخت در تماس نباشد؛ زیرا با خاصیت حفظ رطوبتی که دارد موجب پوسیدگی طوقه می‌شود.
۲. کوتاه نمودن چمن
از مراقبت‌های ویژه چمن چیدن آن می‌باشد که این کار باید به‌طور مستمر و به‌موقع صورت گیرد تا چمن‌ها یکدست و متراکم شده و منظره زیبایی پیدا کنند. اگر چیدن چمن به‌خصوص در روزهای گرم تابستان به تعویق افتد، چمن وارد مرحله زایشی شده و به گل می‌نشیند. با به گل نشستن چمن مواد مغذی که باید به مصرف رشد رویشی آن می‌رسید مصرف خوشه بستن شده و موجبات تضعیف و کاهش کیفیت و لطافت چمن و خشبی شدن آن فراهم می‌شود بهترین زمان برای چیدن چمن صبح زود یا هنگام عصر می‌باشد و لازم است هر هفته در فصل رشد، چمن را تا ارتفاع مطلوب کوتاه نمود. هنگام چمن‌زنی خاک تا حدی مرطوب باشد تا از کنده شدن چمن جلوگیری گردد.
۳. آبیاری
در تابستان مهم‌ترین مسئله تأمین آب موردنیاز گیاهان است؛ زیرا در این فصل گرما و خشکی زیاد هوا موجب تبخیر آب در گیاه می‌گردد. زمان آبیاری را طوری تنظیم نمایید تا در فاصله دو آبیاری خاک خشک نشود. در هنگام آبیاری باید دقت نمود که روی گل گیاهان گل‌دار آب نریزد زیرا پژمردگی زودرس گل‌ها و سوختگی برگ‌ها در درختچه هائی نظیر رز را به همراه دارد. هم‌چنین نباید در ساعات گرم روز (۱۰ صبح تا ۳ بعدازظهر) آبیاری انجام گیرد زیرا گرما باعث تبخیر آب و عاملی برای شیوع بیماری‌هایی مثل قارچ، زنگ و سفیدک می‌شود. در فصل تابستان چمن به رطوبت بیشتری نیاز دارد و نباید آبیاری منظم و مرتب را در این فصل فراموش کرد در ضمن در صورت استفاده از شلنگ توجه داشته باشید که پس از اتمام آبیاری، شلنگ آب از روی چمن جمع‌آوری شود زیرا وجود شلنگ آب موجب سوختگی چمن به‌خصوص در چمن تازه کاشت در مسیر عبور شلنگ می‌گردد.
۴. حذف علف‌های هرز
کنترل علف‌های هرز از مهم‌ترین عملیات تابستانه است. اگرچه در تمام دوران نمو باید نسبت به حذف علف‌های هرز اقدام شود ولی در فصل تابستان که جذب آب برای گیاهان جنبه حیاتی دارد نباید اجازه داد که علف‌های هرز آب موردنیاز گیاه را به مصرف خود برسانند.
علاوه بر روش مبارزه مکانیکی مداوم، سم‌پاشی علف‌های هرز به‌وسیله سموم علف‌کش با رعایت احتیاط‌های لازم به‌خصوص در مورد درختانی که در کنار جوی‌ها و حاشیه‌ها قرار دارند، مفید خواهد بود.
۵. هرس تابستانه
هرس تابستانه مکمل هرس زمستانه است اما نباید به‌شدت هرس زمستانه باشد. هرس تابستانه شامل حذف شاخه‌های خشک، حذف تنه‌جوش و پاجوش (حذف شاخه‌های نرک)، حذف شاخه‌های مزاحم و گل‌های خشک می‌باشد.
۶. خارج کردن پیازهایی که گل‌دهی آن‌ها به اتمام رسیده است
در فصل تابستان که گل‌های گیاهان پیازی نظیر لاله، نرگس، سنبل، فریزیا، لاله واژگون و آلیسوم پژمرده می‌شوند، کاهش آبیاری تا زرد و خشک شدن کلیه برگ‌ها، الزامی است. پس از آن برگ‌ها را از گیاه جدا کرده، پیازها را از خاک بیرون آورده و درون ماسه در انباری با دمای چهار تا ده درجه سانتی‌گراد نگهداری نمایید.
۷. کنترل آفات و بیماری‌ها
در صورت لزوم کنترل سوسک برگ‌خوار، شپشک خونی، پروانه برگ‌خوار نارون، کنه تارعنکبوتی، انواع پوست خوارها و چوب‌خوارها، آفات خاکزی و سایر آفات شایع ادامه یابد.
فهرست منابع
۱. دستورالعمل مالچ و کاربرد آسان آن
۲. دستورالعمل نگهداری چمن
۳. دستورالعمل معرفی و کاربرد انواع قیم
۴. دستورالعمل علف‌های هرز
۵- کتاب اصول چمن‌کاری
