از آکسفورد تا اوین/ پرونده ۱۰ ساله مهدی هاشمی از سال ۸۴ تا ۹۴

روتیتر:
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی روتیتر ،مهدی هاشمی، فرزند آیت الله هاشمی، بعداز ظهر یکشنبه ۱۸ مردادماه برای اجرای حکم ۱۰ ساله اش روانه زندان اوین شد.

محمدحسین نجاتی: پرونده قضایی مهدی هاشمی در حالی دو روز پیش به اجرا در آمد که می توان آنرا یکی از سیاسی ترین پرونده ها طی سال های اخیر خواند. سیاسی از آن جهت که او فرزند یکی از مهم ترین سیاست مدارن ایرانی است، نام او با اتفاقات روی داده درسال ۱۳۸۸ گره خورد. علاوه بر این بخش دیگری از اتهامات او با فعالیت های سیاسی مهدی هاشمی از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۱، همراه شد.

او در تاریخ ۲۱ خرداد ۱۳۹۴ به جرم‌های اختلاس، ارتشاء و مباحث امنیتی به ۱۰ سال زندان محکوم شد و آنچه در ادامه می آید، همه چیز درباره فعالیت های سیاسی مهدی هاشمی و پرونده قضایی اوست؛
مقطع زمانی

اتفاقات رخ داده

مهم ترین اتفاق

مهدی هاشمی، سال ۸۸

-سازماندهی کمیته صیانت از آرا

-متهم شدن از سوی محمود احمدی نژاد در مناظره جنجالی

سازماندهی کمیته صیانت از آرا در انتخابات سال ۸۸

مهدی هاشمی از ۸۸ تا ۹۱

-سفر به انگلیس برای سرکشی از واحد های دانشگاه آزاد اسلامی
-اظهارات صریح وزیر اطلاعات دولت دهم درباره او
احضار از سوی دادستانی

سفر به انگلیس برای سرکشی از واحد های دانشگاه آزاد اسلامی

مهدی هاشمی، از بازداشت تا دادگاه

-بازگشت به ایران در تاریخ ۲ مهرماه ۱۳۹۱

-بازداشت موقت و آزادی موقت پس از ۲ ماه و ۲۰ روز
-آغاز رسیدگی به پرونده وی، در تاریخ ۲۰ دی سال ۹۱
-اظهارات محسنی اژه ای درباره او

-تغییر قاضی پرونده و واکنش مهدی هاشمی

بازگشت به ایران در تاریخ ۲ مهرماه ۱۳۹۱

مهدی هاشمی از دادگاه تا بازداشت

-رسیدگی به پرونده پس از ۶۷۹ روز
-محکوم شدن به به حبس، جزای نقدی، رد مال و انفصال از خدمات دولتی
– راهی زندان شدن

محکوم شدن به به حبس، جزای نقدی، رد مال و انفصال از خدمات دولتی

مهدی هاشمی از ۸۴ تا ۸۸

در سال ۱۳۸۴ مهدی هاشمی مسوولیت کمپین انتخاباتی پدر را بر عهده گرفت، پس از پایان انتخابات آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی در نامه‌ای اعتراضی نوشت: «تنها برای حفظ نظام سکوت می‌کنم و شکایت به خدا می‌برم.»

او همزمان مهدی هاشمی را به طراحی سیستمی برای حفاظت از آرا ترغیب کرد، سیستمی که به «کمیته صیانت از آرا» موسوم شد. به هر صورت، تنها یک سال و نیم پس از شکست هاشمی‌رفسنجانی در انتخابات ریاست جمهوری، او در انتخابات خبرگان رهبری در صدر منتخبین تهران قرار گرفت .

مهدی هاشمی، سال ۸۸

او در انتخابات سال ۱۳۸۸ به کمپین انتخاباتی میرحسین موسوی پیوست ، سازماندهی کمیته صیانت از آرا را بر عهده گرفت، البته طرفداران احمدی نژاد در آن زمان اعلام کرد که او از طرف پدر در جلسه‌ای که در خصوص بررسی وضعیت نامزدها و فضای انتخاباتی برگزار شده حضور یافته‌است و در این جلسه به عنوان نماینده تام‌الاختیار هاشمی رفسنجانی به عضویت «کمیته مشترک صیانت از آراء» در آمده‌است.

تشکیل کمیته صیانت از آرا با واکنش تند و گسترده طرفداران احمدی نژاد و دولت رو به رو شد به گونه‌ای که وزیر کشور وقت که مجری انتخابات بود آن را در راستای اهداف ضد انقلاب دانست، و شورای نگهبان (ناظر انتخابات) با آن مخالفت کرد. با نزدیک شدن زمان انتخابات این حملات لحن صریحتر و حجم گسترده‌تری یافت به گونه‌ای که مثلاً روزنامه کیهان آن را طرح ویژه سازمان سیا خواند.

مهدی هاشمی اما در مصاحبه‌ای با نیویورک تایمز نحوه سازماندهی این کمیته را توضیح داد. در نهایت نیز احمدی نژاد در مناظره معروفش نام مهدی هاشمی را علنا مطرح کرد، به دنبال این اتهامات هاشمی رفسنجانی از تلویزیون ایران خواستار فرصتی برای پاسخگویی شد، که با آن موافقت نشد.

مهدی هاشمی از ۸۸ تا ۹۱

مهدی هاشمی دو ماه پس از انتخابات به عنوان رئیس دفتر هیئت امنای دانشگاه آزاد اسلامی جهت بازدید و رسیدگی دفاتر و شعبات دانشگاه آزاد اسلامی به خارج از ایران رفت که این سفر با جنجال تبلیغاتی طرفداران احمدی نژاد و پاسخ دفتر هیئت امنای دانشگاه آزاد همراه شد.

از سوی دیگر آیت الله هاشمی در سخنانی صریح از مأموریت کاری و تحصیلی مهدی هاشمی دفاع کرد که البته این سخنان واکنش تند وزیر اطلاعات احمدی نژاد را در پی داشت، او این سخنان هاشمی را در راستای مواضع نامزدهای معترض در انتخابات سال ۸۸ دانست. البته اظهارات مصلحی به همین جا نیز ختم نشد و او با اشاره به نقش مهدی هاشمی در انتخابات و اعتراضات بعد از آن، علناً خواستار دستگیری او شد. پس از مصلحی نیز برخی دیگر از سیاسیون از جمله روح‌الله حسینیان، ازنمایندگان طرفدار احمدی نژاد، مهدی هاشمی را به رهبری کمیته اعتراضات پس از انتخابات متهم کرد و آیت الله ابوالقاسم خزعلی، نیز در سخنانی در ستاد نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مهدی هاشمی را از سران اعتراضات پس از انتخابات دانست و از دادستان خواست هرچه زودتر او را دستگیر و محاکمه کند.

در ادامه و در تاریخ ۲۵ فروردین ۸۹ عباس جعفری دولت‌آبادی دادستان تهران، از احضار مهدی هاشمی رفسنجانی فرزند رئیس مجمع تشخیص مصلحت به دادستانی خبر داد.

مهدی هاشمی، از بازداشت تا دادگاه

پس از این اتفاقات مهدی هاشمی با پرواز ساعت ۱۰:۰۰ دوبی-تهران مورخ ۲ مهرماه ۱۳۹۱ به ایران بازگشت. در فرودگاه مورد استقبال محسن، یاسر و فاطمه هاشمی قرار گرفت. همچنین نماینده دادستانی تهران نیز با حضور در فرودگاه، اقدام به ابلاغ احضاریه حضور در دادستانی تهران به وی کرد.

مهدی هاشمی در راه بازگشت در فرودگاه دوبی به خبرنگار بی‌بی‌سی گفت همه حرف‌ها را در ایران خواهد گفت. وی پس از بازگشت به تهران در فرودگاه توسط نماینده دادستانی بازداشت شد، اما تعهد داد تا ۲۴ ساعت بعد خود را به دادستانی معرفی کند. وی یک روز بعد یعنی سوم مهرماه به دادسرای امنیت رفت اما در ساعات پایانی همان روز با صدور قرار بازداشت موقت، روانه زندان اوین شد که این بازداشت ۲ ماه و ۲۳ روز طول کشید. وی سرانجام در تاریخ ۲۶ آذر سال ۹۱ با قرار وثیقه ۱۰میلیارد تومانی آزاد شد.

نهایتاً پس از ۱۰۷ روز از بازداشت موقت مهدی هاشمی و آغاز رسیدگی به پرونده وی، دادستان تهران ۲۰ دی سال ۹۱ اعلام کرد که کیفرخواست پرونده اتهامی مهدی هاشمی صادر شده و این پرونده به دادگاه ارسال خواهد شد. پس از ارسال پرونده به دادگاه، ناصر سراج به عنوان قاضی پرونده، ۱۵ اردیبهشت سال ۹۲ را برای برگزاری جلسه محاکمه متهم تعیین کرد.

دادگاه رسیدگی به اتهامات مهدی هاشمی در تاریخ یاد شده برگزار شد که متهم از دادگاه تقاضای استمهال کرد، دلیل این استمهال مشکلات و ایرادات موجود در پرونده بود، بنابراین با دستور دادگاه و به منظور رفع نواقص به دادسرا بازگشت.

پس از گذشت دو ماه از ارجاع پرونده مهدی هاشمی به دادسرا، قاضی سراج در حاشیه جشن حمایت از زندانیان در جمع خبرنگاران اعلام کرد، این پرونده ایرادهای سنگینی دارد و همین مساله زمان رسیدگی را طولانی می کند.

۲۸ مرداد سال ۹۳ قاضی محمد منصوری بازپرس پیشین شعبه دوم دادسرای فرهنگ و رسانه و سرپرست فعلی دادسرای ناحیه سه ونک (دادسرای ویژه زمین خواری) عهده دار انجام تحقیقات درباره پرونده مهدی هاشمی و رفع نواقص سنگین این پرونده شد.

با تعیین بازپرس، رفع نواقص این پرونده به طور رسمی آغاز شد و بنابر اعلام حجت الاسلام غلامحسین محسنی اژه ای سخنگوی قوه قضاییه و دادستان کل کشور، مهدی هاشمی ۲۱ مهرماه به منظور ارایه پاره ای توضیحات در دادسرا حضور یافت.

۲۰ آبان سال ۹۲ سخنگوی قوه قضاییه در نشست خبری هفتگی خود از دادسرا خواست نسبت به رفع نواقص پرونده مهدی هاشمی سرعت عمل بیشتری به خرج دهد.

محسنی اژه ای گفته بود: مردم توقع دارند برخی از پرونده های قضایی به سرعت رسیدگی شوند که توقع به جایی است و اگر از من هم بپرسند می گویم روند رسیدگی به این پرونده قدری طولانی شده است که امیدواریم دادسرا هر چه زودتر نواقص آن را برطرف کند.

در نهایت سخنگوی قوه قضاییه در شصت وچهارمین نشست خبری خود از رفع نقص پرونده مهدی هاشمی و ارسال آن به دادگاه انقلاب خبر داد و گفت: ۱۱ یا ۱۲ مرداد ماه برای محاکمه تعیین شده و قاضی پرونده نیز تغییر کرده است.

تغییر قاضی پرونده همان روز با واکنش مهدی هاشمی مواجه شد و این عمل را غیر قانونی خواند.

مهدی هاشمی از دادگاه تا بازداشت

پرونده مهدی هاشمی با کیفرخواستی ۱۲۵ صفحه‌ای، ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۲ از سوی دادگاه به دادسرای تهران بازگردانده شد تا ایرادات آن برطرف شود و در نهایت ۱۱ مردادماه ۱۳۹۳ و پس از گذشت ۶۷۹ روز رسیدگی مجدد آغاز شد.

قرار بود متهم به اتفاق وکلایش برای دریافت ابلاغ حکم به دادگاه انقلاب مراجعه کنند اما وی و وکلایش تا ساعت ۱۵ روز ۲۳ اسفند ۱۳۹۳ به دادگاه مراجعه نکردند.

با حکم شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب اسلامی تهران، مهدی هاشمی به حبس، جزای نقدی، رد مال و انفصال از خدمات دولتی محکوم شد.

۲۴ اسفند ۹۳ حجت‌الاسلام محسنی اژه‌ای گفت: حکم صادره هنوز قطعی نشده است و برای بیان جزئیات آن معذوریت قانونی دارم، در رابطه با یک بخش از اتهامات ایشان به استناد ماده ۳ قانون تشدید مجازات مرتکبان ارتشا و اختلاس و کلاهبرداری، حکم به حبس، جزای نقدی و انفصال صادر شده است. همچنین در خصوص اتهام دیگر متهم با استناد به تبصره ۲ ماده ۵ همان قانون، حکم حبس و جزای نقدی و رد مال و انفصال صادر شده است و دربارهٔ مسائل امنیتی، این فرد به حبس محکوم شده است.سخنگوی قوه قضائیه تأکید کرد:هنگامی که حکم قطعی شد، قطعاً آن را اطلاع‌رسانی خواهیم کرد. ضمن اینکه حکم صادره قابل تجدیدنظرخواهی است و پس از ابلاغ حکم به متهم و وکلای وی، ۲۰ روز فرصت وجود دارد تا به رأی صادره اعتراض شود و اگر اعتراضی صورت نگیرد، حکم قطعی تلقی خواهد شد.

سرانجام دادگاه مهدی هاشمی رفسنجانی را در تاریخ ۲۱ خرداد ۱۳۹۴ به جرم‌های اختلاس، ارتشاء و مباحث امنیتی به ۱۰ سال زندان محکوم کرد.

او دو روز پیش در شرایطی برای اجرای حکم راهی زندان اوین شد که ساعتی پیش از آن، آخرین پست فیسبوکی خود را منتشر کرد.

مهدی هاشمی در صفحه فیسبوک خود نوشت: «آخرین پست فیس بوک را در شرایطی می نویسم که تا ساعاتی دیگر با وجود عدم دریافت اجراییه، خود را به اجرای احکام زندان اوین معرفی می کنم. این درگاه ارتباطی با شما باز خواهد ماند و پرینت همه پیام ها و نظرات توسط یکی از اعضای خانواده در ملاقات های هفتگی به اطلاعم خواهد رسید و به فراخور ضرورت پاسخ هم خواهم داد. یک پست مفصل هم درباره روند دادگاه نوشته ام که به زودی منتشر خواهد شد. گاهی هم عکس یا موضوعی خاص که به ذهنم می رسد یا خاطره ای از زندان را می دهم در فیس بوک بگذارند تا بدانید زندان اوین چگونه روزی میزبان پدر است و روزی پسر. با این تفاوت که اوین گویا ماندگار است و از میان ما نمی رود…»

در جدول زیر مهم ترین اظهارات نزدیکان مهدی هاشمی در رابطه با پرونده او را طی سال های اخیر بخوانید؛

نام

تاریخ

منبع

اظهار نظر

اکبر هاشمی رفسنجانی پدر مهدی هاشمی

۱۳ اسفند ۱۳۹۳

روزنامه شرق

در پاسخ به این پرسش که “ممکن است در صورت محکومیت مهدی هاشمی، سکوتتان را بشکنید؟”: اعتراض می‌کنم، دعوا نمی‌کنم. اگر قاضی به حکم برسد، هیچ حرفی ندارم، چون قانون است و اگر قاضی نرسد و دستور بدهند، طبعاً هرکس هم باشد، اعتراض می‌کند.
چون دادگاه علنی نیست، نمی‌توانم حرف‌های آنجا را بزنم. ولی ماحصلی که به من اطلاع داده شده، این است که اینها بدون هیچ دلیلی تعداد زیادی اتهام درست کرده بودند. مثلاً همین قضیه استات‌اویل قبلا سه‌بار مطرح شده بود و هر سه‌بار گفتند که هیچ ردی از مهدی هاشمی در آن نیست و هیچ اسمی از مهدی هاشمی در قراردادی که عباس یزدان‌پناه بست، دیده نمی‌شود. یک‌بار چندگروه از اینجا فرستادند که برادر آیت‌الله خامنه‌ای هم در جمع آنها بود. مجلسی‌ها و اطلاعاتی‌ها بودند که رفتند و وقتی برگشتند، گفتند ما چیزی ندیدیم. یک‌بار هم در مجلس تحقیق و تفحص گذاشتند. آنها هم کلی کار کردند و به خارج رفتند. اینها گزارش‌های کتبی دارد و الان موجود است. همه در دادگاه مطرح شد. آنها هم گفتند که ردپایی ندیدیم. یک‌بار دیگر مجلس از آقای زنگنه به عنوان وزیر نفت سوال کرد. آقای زنگنه به مجلس رفت و گزارش داد. آقای اعلمی سوال کرده بود. آقای زنگنه هم گزارشش را داد و بعد از آقای اعلمی پرسیدند که قانع شدید؟ گفته بود که اگر مجلس قانع شده باشد، من هم قانع هستم. فریاد نمایندگان بلند شد که ما قانع شدیم. او هم گفت من هم قانع هستم. این موضوع سه‌بار اتفاق افتاده بود. وزارت اطلاعات آن‌زمان در گزارشی مهدی را مبرا اعلام کرد. ولی این را هم در پرونده گذاشته بودند. بقیه هم عین همین‌ها بود. یعنی هیچ چیز نداشتند. تا به حال دادگاه دلیلی برای جرم مهدی پیدا نکرده است. البته هنوز حکم نداده است.

عفت مرعشی مادر مهدی هاشمی

۱ تیر ۱۳۹۴

تسنیم

بروید و همین را بزنید. بروید بنویسید که خانم هاشمی گفت که، پدرسوخته‌بازی بوده، حکمش (حکم مهدی هاشمی) پدرسوخته‌بازی بود و حکم نیست.”

علیزاده طباطبایی همسر مهدی هاشمی

۳۰ خرداد ۱۳۹۴

هفته نامه مثلث

قبلا هم گفته‎ام که اگر آقای هاشمی حتی یک درصد احتمال می‎داد که مرتکب جرم شده، به ایران برنمی‎گشت. ایشان چون مطمئن بود که هیچ تخلفی انجام نداده و امیدوار بود که دستگاه قضایی عادلانه و بی‎طرفانه به پرونده رسیدگی کند، به ایران آمد. در مرحله دادسرا که به استناد ماده ۳۹ قانون آیین دادرسی کیفری، بازپرس بایستی با بی‎طرفی کامل دلایل له و علیه متهم را جمع‎آوری کند، متاسفانه بازپرس پرونده با غرض‎ورزی کامل فقط دلایل علیه ایشان را جمع‎آوری کرد و به هیچ یک از دلایل له ایشان، حتی اسناد رسمی توجهی نکرد.”

فائژه هاشمی، خواهر مهدی هاشمی

۲۲ آبان ۱۳۹۳

خبرگزاری ایسنا

مهدی برای علنی بودن دادگاه تقاضا کرده بود، اما دادگاه با این موضوع موافقت نکرد. همچنین تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز برای علنی بودن دادگاه تقاضا کردند اما باز هم دادگاه با این موضوع موافقت نکرد، وگرنه ما نیز به دنبال علنی بودن دادگاه هستیم.

اجازه ندارم در مورد جزییات اتهامات برادرم صحبتی کنم، اما تنها چیزی که می‌توانم بگویم این است که اتهامات مهدی امنیتی و اقتصادی نیست.

محسن هاشمی برادر مهدی هاشمی

۲۴ شهریور ۱۳۹۳

خبرگزاری ایسنا

پدرم گفتند«بچه‌های من هم مانند بچه‌های مردمند».با این حال من خیلی در جریان این مساله نیستم و چون دادگاه غیرعلنی اعلام شده، نمی‌توان صحبتی در این خصوص کرد.

یاسر هاشمی

۲۳ اسفند ۱۳۹۱

هر صحبت حتی کوچک ما می‌تواند تحلیل اساسی برای بیش از ۶۰ سال فعالیت سیاسی آقای هاشمی به وجود آورد. به هرحال آقای هاشمی متعلق به من، فائزه، محسن، فاطمه و مهدی نیست، ایشان به همه جامعه تعلق دارد. شما آن بخش از شایعاتی که درباره ما وجود دارد را کنار بگذارید، ما را تخریب می‌کنند تا هاشمی را تخریب کنند چون فرزندان ایشان به خودی خود اهمیت چندانی ندارند. می‌خواهم این را بگویم اگر تخریب یا تعریف می‌شویم هدف آقای هاشمی است و کسی خیر یا شر ما را نمی‌خواهد بلکه خیر و شر پدر برایشان پراهمیت است.