کشف پدیده‌ای نو در خلیج عمان / چرا آب دریا دو رنگ شد + فیلم
روتیتر: عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات علوم شیلاتی علت وقوع پدیده‌ای که چند هفته پیش بین بومیان جنوب سیستان و بلوچستان نگرانی ایجاد کرد را تشریح کرد.
به گزارش روتیتر: اواخر فروردین‌ماه آب دریا در محدوده بندر «بریس» در جنوب سیستان و بلوچستان به رنگ شیری درآمد و این در حالی بود که تنها ۱۵۰ مترمربع از سطح دریا چنین رنگی داشت و بقیه دریا به رنگ معمولی بود. خبرنگار تسنیم در رابطه با این موضوع که به دلیل ناشناخته بودن منبع اتفاق نگرانی‌هایی برای مردم محلی به وجود آورده بود، با پژوهشگری که روی موضوع تحقیقات گسترده‌ای انجام داده گفت‌وگو کرده است.
این پژوهشگر زیست بوم‌های دریایی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: اولین گزارش از تغییر رنگ آب خلیج عمان در ناحیه ساحلی استان سیستان و بلوچستان محدوده حد فاصل بنادر بریس، روز ۲۳ فروردین‌ماه گزارش شد که با توجه به حساسیت موضوع و نگرانی‌هایی که برای جوامع محلی به وجود آورده بود، مرکز تحقیقات شیلات آب‌های دور با همکاری مرکز اقیانوس‌شناسی دریای عمان و اقیانوس هند چابهار، با ناوچه پایگاه دریابانی چابهار به محل مورد نظر اعزام شدند.
بیشتر بخوانید
- “گل‌فشان” چابهار یکی از محدود پدیده‌های ژئو‌توریستی جهان است
- سیستان و بلوچستان| «گل‌افشان» شهرستان کنارک فعال شد
بیشتر بخوانید
فریدون عوفی افزود: مشاهدات نشان‌دهنده فعالیت و تغییر متناوب و شدید رنگ آب به شیری، همراه با کدورت بالا ناشی از گل و لای، وجود حباب در سطح آب و استشمام بوی بسیار خفیف گاز در محل بوده که در همین ارتباط ضمن جمع‌آوری و ثبت اطلاعات محیطی و مصاحبه با افراد محلی و صیادان در زمینه مشاهدات، از پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آب در لایه‌های سطحی و عمقی و رسوب نمونه‌برداری انجام شد.
وی ادامه داد: برای آنالیز آزمایشگاهی، این مواد به مراکز تحقیقات شیلاتی آب‌های دور و اقیانوس‌شناسی دریای عمان و اقیانوس هند چابهار منتقل شده و در بررسی‌های میدانی مشخص شد در عمق ۱۸٫۵ متری و فاصله ۲٫۵ مایلی از خط ساحل این اتفاق رخ داده و حدوداً ۱۵۰ مترمربع آشفتگی و آشوب آب دریا در این منطقه داشتیم.
این عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور افزود: تحلیل اولیه به ما نشان داد در مورد عوامل موثر در بروز این پدیده، فرضیه فعالیت زمین‌شناختی از نوع رسوبی گل‌فشان‌ها در میان است به طوری که با توجه به نقشه زمین‌شناسی و توپوگرافی منطقه مشخص شد شیب منطقه از ارتفاعات شمال شرق شهرستان چابهار به این محل منتهی است و وجود دیواره سدی که در مسیر جاده چابهار به «پسابندر» ایجاد شده، موجب انباشت مقدار زیادی روان‌گل(ترکیب غلیظی از آب و گل فرسایش یافته) تحت تاثیر بارش‌های اخیر به وجود آمده است.
این پژوهشگر اضافه کرد: در واقع همین روان‌گل بود که پس از نفوذ از طریق لایه‌های چین‌خورده، شکاف‌ها و درزهای سطحی، به سمت بستر دریا حرکت و در بخشی از بستر در لایه‌ای سست رسوبی، با فشار و سرعت زیاد و همراه با صدا فوران کرده که موجب تغییر رنگ آب دریا نیز شده بود و شواهد و نتایج حاصل از بررسی‌های آزمایشگاهی و مطالعات میدانی نیز موید همین موضوع بود.
وی خاطرنشان کرد: استشمام گاز متان در محل بروز پدیده، بالا بودن میزان غلظت مواد مغذی نظیر فسفات، سیلیکات، نیتریت و نیترات در لایه‌های عمقی نسبت به سطح و همچنین طبیعی بودن و عدم اختلاف قابل توجه پارامترهای محیطی لایه‌های آب، همگی نشان‌دهنده تایید فرضیه فعالیت گل‌فشان دریایی است که این نوع پدیده دارای سابقه بوده و کاملاً طبیعی است به طوری که طی سال‌های گذشته نیز به استناد اخبار دریافتی از ساکنین محلی و بومیان منطقه، گزارش‌هایی از فعالیت‌های موردی و تغییرات رنگ و فوران‌های گلی در آب‌های کم‌عمق ساحلی محدوده شرق چابهار، به ویژه در حد فاصل «لیپار، رمین و بریس» شده است.
مدیر گروه مطالعات بوم شناسی دریایی گفت: با توجه به مستندات و شواهد علمی، در مجموع به این نتیجه رسیدیم این اتفاق به دلیل فعال شدن یک گل‌فشان زیردریایی(Marine Mud Volcano) در منطقه رخ داده و خودش را نمایان کرده است. از منتهی‌الیه مرز غربی منطقه مکران در میناب تا محدوده غرب بندر چابهار تاکنون ۱۶ گل‌فشان در بخش خشکی- ساحلی از انواع کوچک و بزرگ، فعال و نیمه فعال، سرد با منشاء زمین‌شناسی و گرم با منشاء آتشفشانی و با اشکال متفاوت حوضچه‌ای، مسطح و مخروطی با شیب‌های مختلف گزارش و ثبت شده‌است.
فریدون عوفی اظهار داشت: برخلاف سایر پدیده‌های طبیعی مانند سونامی، سیل و طوفان‌های گرمسیری که مشکلات اجتماعی، اقتصادی، ضرر و زیان‌های زیادی ایجاد می‌کنند و در واقع به عنوان پدیده‌های مخرب همیشه جوامع بشری را تهدید کرده‌اند، این پدیده هیچ تاثیر مخربی ندارد، بلکه با توجه به منحصر به فرد بودن آن در کشور و منطقه، می‌تواند به عنوان یک جاذبه گردشگری برای توسعه اقتصاد در سطح استان و کشور مورد توجه قرار گیرد و نباید از آن به عنوان یک بحران بلکه به عنوان نشانه‌ای برای ایجاد فرصت نگاه کنیم.
گفت‌وگو از سیدخلیل موسوی‌نیا
