رشدصادرات کشاورزی درشرایط تحریم/از سیب‌زمینی تا کشمش‌های میلیاردی
روتیتر: صادرات محصولات کشاورزی همدان و ارزآوری این بخش به‌رغم قرارگیری در شرایط تحریم رشد داشته است تا بازارهای هدف میزبان محصولات متنوع استان از سیب‌زمینی و خشکبار تا کشمش‌های میلیون دلاری باشد.
به گزارش روتیتر: ایران کشوری پهناور با بهره‌مندی از چهار اقلیم آب و هوایی است و بر همین اساس یکی از استثنایی‌ترین کشورهای دنیا محسوب می‌شود چراکه این موضوع در بخش کشاورزی باعث رونق تولید محصولات کشاورزی شده است.
اگر بخواهیم به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی بپردازیم شاید بتوان گفت صادرات از اولویت‌های اصلی و مهم در این حوزه محسوب می‌شود، در این میان محصولات کشاورزی از مهم‌ترین کالاهای صادراتی نقاط مختلف کشور و به‌خصوص استان همدان به شمار می‌رود که تمرکز بر توسعه صادرات آن می‌تواند کشور را از دغدغه دلارهای نفتی خلاص کند.
طی سال جاری ۱۶۰ هزار و ۵۲۳ تن محصول کشاورزی با ارزشی بالغ بر ۱۶۵.۸ میلیون دلار از همدان به خارج از کشور صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته با افزایش روبرو بوده است با توجه به آمار ۷ ماهه صادرات محصولات کشاورزی از استان همدان طی سال جاری ۱۶۰ هزار و ۵۲۳ تن محصول با ارزشی بالغ‌بر ۱۶۵.۸ میلیون دلار به خارج از کشور صادرشده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته از افزایش برخوردار بوده است.
به اعتقاد کارشناسان روند افزایشی صادرات بخش کشاورزی طی سال‌های اخیر به همت تلاشگران این عرصه راه را برای ارزآوری به کشور هموار کرده و رفته‌رفته رو به بهبود است اما در این میان توجه به فاکتورهایی هرچند جزئی توسعه صادرات این بخش را رقم خواهد زد.
نماینده مردم همدان در مجلس شورای اسلامی در همین خصوص در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه هرچقدر در توسعه صادرات کشاورزی استان همدان موفق باشیم و آن را افزایش دهیم به تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی کمک شده است، اظهار داشت: این اقدام بنیه مالی کشاورزان را تقویت می‌کند و قدمی در راستای تغییر بنیه اقتصادی استان همدان است.
حمیدرضا حاجی بابایی با بیان اینکه توسعه صادرات کشاورزی جایگاه اقتصاد مقاومتی را در کشور رشد می‌دهد و اقدامی است که ۱۰۰ درصد باید انجام شود و شک و شبهه‌ای به آن وارد نیست، گفت: البته در سال‌های اخیر حرکت‌هایی نیز در این خصوص انجام‌شده و وضعیت بهتر شده به‌طوری‌که نیاز به صادرات کاملاً حس می‌شود.
وی با بیان اینکه تا زمانی که این نیاز حس نمی‌شد کار عمده‌ای صورت نمی‌گرفت؛ گفت: در حال حاضر این نیاز حس شده و همه به این سمت که باید صادرات را تقویت کنیم کشانده شده‌اند به‌طوری‌که زیرساخت‌های آن نیز در استان همدان در حال آماده‌سازی است.
نماینده مردم همدان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه همدان از استان‌های برتر کشاورزی در کشور است و به لحاظ استفاده از تکنولوژی و حتی اجرای آبیاری قطره‌ای و مسائلی از این قبیل رتبه‌های خوبی در کشور دارد، گفت: همدان ظرفیت‌های بسیاری دارد و پتانسیل‌ها بیشتر از آن چیزی است که در حال حاضر نمود یافته است.
استعداد استان همدان برای کشاورزی خیلی بیشتر از آن چیزی است که در حال حاضر دیده می‌شود
حاجی بابایی با تأکید بر اینکه همدان می‌تواند خیلی برتر از وضع کنونی عمل کند و در کشور در تولید، صادرات و رتبه‌بندی؛ جایگاه کاملاً بالاتری را به خود اختصاص دهد، گفت: استعداد استان همدان برای کشاورزی خیلی بیشتر از آن چیزی است که در حال حاضر دیده می‌شود.
کارشناس مسئول توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان هم در همین خصوص در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه در ۷ ماهه سال جاری حدود ۱۶۰ هزار و ۵۲۳ تن محصول کشاورزی به ارزش ۱۶۵.۸ میلیون دلار از استان همدان صادرشده است، اظهار داشت: درمجموع حدود ۶۸ محصول صادراتی کشاورزی در استان همدان وجود دارد که این حجم صادرات حدود ۶ تا ۷ محصول شاخص را در بر گرفته است.
داریوش سرحدی با بیان اینکه سیب‌زمینی حدود ۲۶ میلیون دلار، کشمش ۲۸ میلیون دلار، خشکبار ۷۰ میلیون دلار، سیر ۱۱ میلیون دلار، گیاهان دارویی ۷.۳ میلیون دلار، صنایع کشاورزی شامل شور و ترشیجات ۸ میلیون دلار، لبنیات ۳.۸ میلیون دلار و مابقی محصولات کشاورزی ۱۱.۷ میلیون دلار از ارزش دلاری صادرات استان همدان در سال جاری را به خود اختصاص داده‌اند، گفت: به لحاظ ارزش صادراتی خشکبار، کشمش، سیب‌زمینی، سیر، صنایع کشاورزی و گیاهان دارویی رتبه اول تا ششم محصولات صادراتی استان همدان را به خود اختصاص داده‌اند.
کارشناس مسئول توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان با بیان اینکه این محصولات حجم بسیار زیادی از صادرات استان همدان در بخش کشاورزی را در اختیار دارند، گفت: درصد سهم بری خشکبار از کل صادرات ۵.۴ درصد اما درصد سهم بری آن از ارزش دلاری ۴۲.۲ درصد است.
وی با بیان اینکه کشمش از نظر وزنی ۸.۵ درصد و از نظر ارزش دلاری ۱۶.۹ درصد صادرات استان همدان را به خود اختصاص داده است، گفت: سیب‌زمینی نیز از لحاظ وزنی ۴۵.۲ درصد صادرات و از نظر دلاری ۱۵.۷ درصد را به خود اختصاص داده است.
سرحدی به وضعیت صادرات محصول سیب‌زمینی اشاره کرد و با بیان اینکه یک محصول مانند سیب‌زمینی ۴۵ درصد کل صادرات بخش کشاورزی را به خود اختصاص داده درحالی‌که ارزش دلاری آن ۱۵.۷ درصد مجموع ارزآوری است، گفت: این رقم‌ها بیان می‌کند که باید در بحث ارزش‌افزوده کار کرد.
وی گفت: سیب زمینی محصول پر آب بر استان است و سطح زیر کشت آن نسبت به سال‌های قبل کمتر شده تا روی بحث بهره‌وری ذخایر آب به‌صورت جامع عمل شود و بر همین اساس باید روی بحث ارزش‌افزوده برنامه‌ریزی کرد و به ایجاد صنایع فرآوری سیب‌زمینی به شکل‌های مختلف روی آورد.
وی اظهار داشت: این وضعیت در مورد گیاهان دارویی نیز صادق است چراکه ۳.۲ درصد وزن صادرات استان همدان را به خود اختصاص داده درحالی‌که ارزش دلاری ۴.۴ درصدی را داراست.
همدان استانی فوق العاده در تولید گیاهان دارویی در کشور است
سرحدی با بیان اینکه همدان یک استان فوق‌العاده در تولید گیاهان دارویی در کشور است و در این زمینه حرف برای گفتن دارد، گفت: می‌توان روی این موضوع کار کرد چراکه با توجه به نگرش جهانی و استفاده از این گیاهان در بحث دارویی و پزشکی می‌توان مطالعات لازم را انجام داد و به کشت پرداخت.
کارشناس مسئول توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان با بیان اینکه باید برای صادرات محصولات کشاورزی اراضی بخصوصی داشته باشیم و کشت‌ها به‌صورت خاص انجام شود به‌طوری‌که جنبه صادراتی داشته باشد و به‌طور مشخص برای صادرات کشت شود، گفت: اینکه محصولی را کشت کنیم و بعد از سورت و بسته‌بندی آن را وارد بازارهای دیگر کنیم با شرایط فعلی در بازارهای جهانی نمی‌خواند و نامعقول است به همین دلیل کسانی که در بحث صادرات کار می‌کنند باید در زمینه کشت‌های قراردادی فعال شوند و روی مبحث شرایط استاندارد کشورهای هدف برنامه داشته باشند و تولید را صادرات محور پیش ببرند.
وی با بیان اینکه این اقدام و حرکت به سمت تولید محصولات صادرات محور باعث می‌شود در بازارهای هدف حرف برای گفتن داشته باشیم، اظهار داشت: با توجه به شرایط پیش‌آمده برای دولت در خصوص تحریم‌های اعمالی آمریکا کشورهای همسایه بیشتر برای صادرات موردتوجه قرارگرفته‌اند.
سرحدی با بیان اینکه ما به دنبال تحت پوشش قرار دادن بازارهای کشورهای همسایه هستیم کما اینکه بازارهای فوق‌العاده خوبی نیز هستند، گفت: برای صادرات محصولات تولیدی کشور چه در بخش کشاورزی و چه در بخش صنعتی بازارهای همسایه اولویت قرارگرفته‌اند و با نگاه به این موضوع و استفاده از فرصت؛ محصولات به عراق، پاکستان، افغانستان، کشورهای حوزه آسیای میانه مانند قزاقستان، ارمنستان و ترکمنستان و با نگاهی به کشورهای حوزه خلیج‌فارس به قطر که بازار خیلی خوبی دارد، امارات، عمان و کویت صادر می‌شود.
وی با بیان اینکه برای روسیه و اوکراین نیز صادرات از استان همدان صورت گرفته است، اظهار داشت: بااین‌وجود سیاست کلی توجه به بازارهای کشورهای همسایه است.
سرحدی میزان صادرات محصولات کشاورزی استان همدان در ۷ ماه سال گذشته را ۱۴۷.۲۲۲ تن عنوان کرد و با بیان اینکه صادرات امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۹ درصد افزایش دارد، گفت: ارزش دلاری محصولات کشاورزی صادرشده در سال گذشته ۱۴۰ میلیون دلار بوده که صادرات ۷ ماهه امسال ۱۸.۴ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
وی با بیان اینکه همدان در صادرات برخی محصولات مانند سیب‌زمینی، کشمش، خشکبار و سیر رتبه دار کشور است اما در سرجمع نمی‌توان رتبه استان را در کشور اعلام کرد، گفت: همدان در بخش کشاورزی از استان‌های مطرح است اما باید برای بهبود جایگاه دو قدم جدی برداشت.
لزوم ایجاد زنجیره ارزش و ایجاد زنجیره‌ای تولید بر مبنای صادرات
سرحدی ایجاد زنجیره ارزش و زنجیره تولید بر مبنای صادرات را مورد تأکید قرار داد و گفت: هرگاه تولید را بر مبنای صادرات انجام دهیم می‌توانیم ادعا کنیم که از استان‌های دیگر به لحاظ ارزش کالا و کیفیت تولید جلوتر هستیم.
کارشناس مسئول توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان با بیان اینکه در حال حاضر زنجیره تولید سیب‌زمینی و کشمش در استان همدان شکل‌گرفته است، گفت: در سال ۹۵ برای سیب‌زمینی یک شرکت در استان همدان راه‌اندازی شد که ۳۵ صادرکننده درجه‌یک درزمینهٔ صادرات محصولات کشاورزی به‌خصوص سیب‌زمینی را در اختیار دارد و یکی از اهداف این شرکت ساماندهی وضعیت صادراتی سیب‌زمینی در استان است به صورتی که تا حد ممکن سیب‌زمینی را با کیفیت بالاتری صادر کنند.
وی با بیان اینکه در زمینه ایجاد صنایع سورت و بسته‌بندی سیب‌زمینی در استان همدان اقدامات خوبی انجام‌شده است، گفت: دیدگاه‌های صادرکننده تغییر و به تولیدکنندگان منتقل‌شده و کیفیت بار و محصولات صادراتی خیلی بهتر شده و حتی تغییر نحوه بسته‌بندی را هم شاهد هستیم به‌طوری‌که در قالب کیسه‌های شیشه‌ای و با وزن کمتر بسته‌بندی می‌شود و علاوه بر عرضه در بازارهای صادراتی در فروشگاه‌های پایتخت نیز شاهد عرضه سیب‌زمینی همدان هستیم.
سرحدی با بیان اینکه این اقدام برای کشمش نیز دنبال می‌شود و جلساتی در این خصوص برگزارشده است، گفت: همدان پایلوت اجرای این طرح برای دو محصول سیب‌زمینی و کشمش است و برای ایجاد زنجیره‌ها اقداماتی صورت گرفته است.
شناسایی بازار هدف نهایی محصول
وی به صادرات برخی محصولات کشاورزی استان به کشورهای همسایه و بسته‌بندی مجدد آن در همان کشور و صادرات محصول به کشورهای اروپایی اشاره کرد و با بیان اینکه باید بازرگانان بازار هدف نهایی را بشناسند و با شناسایی بازار هدف نهایی محصول را با ارزش‌افزوده بالاتری برای آن کشور صادر کنند، گفت: شاید عدم شناخت بازار نهایی برای صادرکننده عامل این اتفاق باشد و یا اینکه تجار برای برگشت پول مشکل داشته باشند که وارد این بخش نشده‌اند اما آنچه مسلم است اینکه گاهی محصولات استان همدان به کشورهای همسایه صادر می‌شود و ازآنجا به اسم آن کشور به اروپا می‌رود که این اتفاق را برای سیر و یا گیاهان دارویی شاهد هستیم.
کارشناس مسئول توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان با بیان اینکه گشنیز تولیدی استان همدان از بازار آلمان سر درمی‌آورد درحالی‌که عمده خرید گشنیز همدان توسط بازرگانان پاکستانی انجام می‌شود، گفت: باید روی ارزآوری محصول بیش‌ازپیش کار کرد و ایجاد صنایع فرآوری کشاورزی را موردتوجه قرار داد تا محصول ثانویه را با ارزش‌افزوده بالاتری صادر کنیم.
با این تفاسیر آنچه مسلم است اینکه در شرایطی که ارزش پول ملی در برابر دیگر ارزها کاهش‌یافته صادرات محصولات کشاورزی به سبب ورود ارز به کشور می‌تواند درآمد کشاورزان را به‌صورت تصاعدی افزایش دهد به همین خاطر از مسئولان جهاد کشاورزی انتظار می‌رود که با اتخاذ تصمیمات مناسب و حمایت همه‌جانبه، بنیه اقتصادی بهره‌برداران را بالا برد تا چرخه اقتصاد کشاورزی بچرخد.
