ایران آغاز گام سوم تصمیم برجامی خود را رسما به اتحادیه اروپا اعلام کرد / یک گام دیگر تا خروج از برجام
روتیتر: سخنگوی وزارت خارجه آمریکا تصمیم ایران را «تلاش برای باج‌خواهی از جامعه بین‌الملل» توصیف کرد.
به گزارش روتیتر: ایران براساس اعلام قبلی رئیس جمهور و وزیر امور خارجه کشورمان، آغاز گام سوم تصمیم برجامی خود را رسما به اتحادیه اروپا اعلام کرد.
پیش از این محمد جواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران در روز پنجشنبه ۱۴ شهریور در فرودگاه جاکارتا گفته بود: «اقدامی که آقای روحانی برای اجرای گام سوم اعلام کردند را در چند ساعت آینده رسما به خانم موگرینی (مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا) اعلام می‌کنم که البته اقدام بسیار مهمی است.»
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، شامگاه چهارشنبه ۱۳ شهریور گفته بود که ایران گام سوم در مسبر کاهش تعهدات برجامی خود را از روز جمعه آغاز می‌کند.
ساعاتی پس از این اظهارات در شامگاه پنجشنبه، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران جزئیات نامه ظریف به فدریکا موگرینی درباره گام سوم کاهش تعهدات برجامی ایران را اعلام کرد.
سیدعباس موسوی گفت: «دکتر محمدجواد ظریف […] با ارسال نامه‌ای خطاب به خانم موگرینی نماینده عالی سیاست خارجی و دفاعی اتحادیه اروپا اعلام کرد به دلیل تبعات ناشی از خروج آمریکا از برجام و تحمیل مجدد تحریم‌های آن کشور و ناتوانی سه کشور اروپایی به اجرای تعهدات خود در برجام و در بیانیه‌های کمیسیون مشترک، جمهوری اسلامی ایران از امروز تمامی تعهدات خود در برجام در حوزه تحقیق و توسعه هسته‌ای را متوقف می‌کند.»
موسوی با بیان برخی جزئیات این نامه افزود: «در این نامه تاکید شده است که این اقدام دقیقاً در راستای حقوق ایران در برجام و به‌ویژه بر مبنای پاراگراف ۳۶ آن بوده و در پاسخ به نقض گسترده و مستمر برجام طی ۱۶ ماه گذشته انجام می‌شود. جزئیات فنی و عملیاتی توقف تعهدات ایران در حوزه تحقیق و توسعه هسته‌ای متعاقباً به اطلاع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواهد رسید.»
امکان بازگشت هم داریم
به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه، در پایان نامه وزیر امور خارجه ایران تاکید شده است که جمهوری اسلامی با این حال «به منظور نشان دادن حسن نیت خود، آمادگی دارد به گفت‌وگو با طرف‌های باقی‌مانده در برجام در تمامی سطوح ادامه دهد و در صورت عمل طرف‌های مقابل به کلیه تعهدات خود در برجام، مجدداً به اجرای کامل برجام برگشت کند».
ظریف نیز در مورد امکان بازگشت ایران از تصمیم خود گفته بود: «البته این هم مانند اقدامات قبلی ما به شکلی انجام شده که قابل بازگشت است […] اروپایی‌ها اگر به وظایفشان عمل کنند این اقدام همانند دو اقدام دیگر که قبلا صورت گرفته امکان دارد برگردد.»
مذاکرات با فرانسه خوب بوده اما درباره آمریکا نبوده
ظریف
در پاسخ به پرسش خبرنگار ایرنا مبنی بر این که وضعیت مذاکرات ایران و
فرانسه چه خواهد شد، گفت: «این بستگی به فرانسه دارد. مذاکرات ما با فرانسه
مذاکرات خوبی بوده است، اما مذاکراتی که ما با فرانسه داشتیم در مورد
آمریکا نبوده است در مورد این بوده است که فرانسه چگونه می‌تواند به تعهدات
خود عمل کند.»
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران ادامه داد: «گفتگوهایی که آقای دکتر عراقچی به همراه معاون بانک مرکزی و معاون وزیر نفت داشتند و مذاکراتی که من هم در بیاریتز داشتیم برای این بود که مطمئن باشیم اتحادیه اروپا می‌تواند تعهدات خود را اجرا کند […] اگر فرانسوی‌ها فکر می‌کنند نیاز دارند برای اجرای تعهداتشان از آمریکا توافق بگیرند ما همان موقع به آنها گفتیم و باز هم می‌گوییم که این موافقت صادر نخواهد شد.»
ظریف در مورد موضع اروپا در برابر آمریکا تصریح کرد: «آمریکایی‌ها باید ببینند که اروپا آماده است در برابر زورگویی آنها از حقوق خودش دفاع کند.»
دستگاه دیپلماسی فرانسه و شخص امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری این کشور در ماه‌های اخیر تلاش زیادی برای رفع تنش و برقرار گفتگو میان ایران و آمریکا انجام داده‌اند. اوج این تلاش‌ها پذیرایی از محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در آخرین نشست گروه هفت در شهر بیاریتز فرانسه بود که گفته می‌شود با چراغ سبز دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا انجام شده است.
واکنش آمریکا به کاهش تعهدات برجامی ایران
یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به تصمیم ایران برای برداشتن سومین گام خود جهت کاستن از تعهداتش در برجام واکنش نشان داد.
او در مصاحبه با الجزیره تصمیم ایران را «تلاش برای باج‌خواهی از جامعه بین‌الملل» توصیف کرد. این سخنگو در بخش دیگری از سخنانش مدعی شده ایران گام سوم در جهت کاستن از تعهداتش ذیل برجام را برای به دست آوردن امتیاز در مذاکره برداشته است.
پیش از این رئیس جمهور کشورمان گفته بود: اقدامات ایران در چارچوب مقررات آژانس خواهد بود و مهلت ۶۰ روزه دیگری پیش روی اروپاست و هر زمان به تعهدات خود برگردند ما هم به تعهدات برجامی بر می‌گردیم.
فرانسه و بریتانیا: تلاش‌ها برای تنش‌زدایی با گام سوم ایران ضربه می‌خورد
فرانسه و بریتانیا همزمان با اعلام تصمیم جدید ایران، در اظهارات و بیانیه‌های جداگانه گام سوم ایران در کاهش تعهدات برجامی را مانع تلاش‌ها برای تنش‌زدایی توصیف کردند.
وزارت امور خارجه فرانسه از ایران خواست از هرگونه اقدامی که درتضاد با تعهدات توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ است، خودداری کند. انیس فون درمول، سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه، امروز پنجشنبه ۱۴ شهریور در جمع خبرنگاران گفت: «ایران باید از هرگونه اقدامی که مطابق با تعهداتش نیست خودداری کند چراکه می‌تواند مانع تلاش‌ها برای کاهش تنش‌ها شود.»
وی همچنین اعلام کرد که دولت متبوعش تصمیم ایران برای آغاز گام سوم کاهش تعهدات برجامی را با شرکا و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بررسی می‌کند.
پیش‌تر خبرگزاری رویترز گزارش داده بود که فرانسه به دنبال اختصاص خط اعتباری «۱۵ میلیارد دلاری» به ایران در ازای اجرای کامل تعهدات برجامی از سوی تهران است. به گفته منابع دیپلماتیک فرانسوی و ایرانی اجرای این طرح منوط به عدم مخالفت آمریکا عنوان شده بود.
ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه نیز گفته بود که موافقت آمریکا با این طرح «حیاتی» خواهد بود.
بریتانیا: گام سوم تعهدات برجامی ایران ناامید کننده است
همزمان
با فرانسه، بریتانیا نیز در روز پنجشنبه «نگرانی» و «یاس» خود را از
برنامه ایران در شروع فعالیت سانتریفیوژها برای سرعت بخشیدن به غنی‌سازی
اورانیوم ابراز کرد.
وزارت امور خارجه بریتانیا در بیانیه‌ای اعلام کرد: «برنامه ایران برای متوقف کردن محدودیت‌های تحقیق و توسعه هسته‌ای بسیار نگران کننده است.»
این سومین گام برای کاهش تعهدات برجامی در زمانیکه ما و شرکای اروپایی و
بین‌المللی سخت در تلاش برای کاهش تنش با ایران هستیم ناامید کننده است.
در
این بیانیه آمده است: «این سومین گام برای کاهش تعهدات برجامی در زمانی که
ما و شرکای اروپایی و بین‌المللی سخت در تلاش برای کاهش تنش با ایران
هستیم ناامید کننده است.»
رئیس جمهوری ایران شامگاه چهارشنبه ۱۳ شهریور
در پایان نشست سران سه قوه، در نشست یک خبری به صورت رسمی از آغاز گام سوم
کاهش تعهدات ایران در چارچوب برجام در روز جمعه خبر داد و تصریح کرد که
کشورش تمام محدودیت‌های موجود در برجام در بخش تحقیق و توسعه را کنار خواهد
گذاشت.
خروج آمریکا از برجام در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ و بازگشت تحریم‌ها، نقطه آغاز افزایش تنش‌ها بین ایران و آمریکا بود که با لغو معافیت چند کشور از خرید نفت ایران به منظور به صفر رساندن صادرات نفت این کشور اوج گرفت. ایران در نخستین سالگرد خروج ایالات متحده از تعهد هسته‌ای سال ۲۰۱۵ به اروپایی‌ها مهلت ۶۰ روزه نخست را اعلام کرد که با اتمام این مهلت و تامین نشدن خواسته‌های تهران، همزمان با گام دوم کاهش تعهدات برجامی، ایران فرصت ۶۰ روزه دوم خود را نیز به اروپایی‌ها اعلام کرد که این فرصت در روز جمعه به پایان می‌رسد.
نخستین گام کاهش تعهدات برجامی ایران، عبور از محدودیت میزان نگهداری مواد هسته‌ای و آب‌سنگین بود به طوریکه در تاریخ ۱۰ تیر، محمد جواد ظریف، تایید کرده بود ذخایر اورانیوم غنی شده ۳.۶۷ درصد ایران از ۳۰۰ کیلوگرم عبور کرده است. در گام دوم، ایران در تاریخ ۱۶ تیر، سطح غنی‌سازی خود را به بیش از ۳.۶۷ درصد رساند که فراتر از سطح توافق سال ۲۰۱۵ است.
